Педагогика олий билимгоҳи «Дефектология» ихтисослиги талабалари учун уқув қўлланма

ҳам содир бўлади. Бу ҳол .боланинг тилни 
керакли ҳолатда 
ушлаб тура олмаслиги ёки бир ҳаракатдан иккинчи ҳаракатга
тез ўта олмаслигида намоён бўлади.
Дислалия функционал эшитувнинг пасайиши натижасида
ҳам пайдо бўлиши мумкин.
Боланинг 
ақлий ривожланишидаги камчиликлар 
ҳам оғир

---

ва узоқ давом этадиган дислалияга сабаб бўлади. Олигофрен
болаларнинг 50% да товушлар талафф узидаги камчиликлар
бўлиши мумкин.
Дислалиянинг турлари
Товушларни «отўғри талаффуз этиш она тилида ҳамма то-
вушла£д,а учратиш мумкин.
Товушлар талаффузининг бузилиши асосан артикуляциои
жиҳатдан талаффуз қилиш қийин бўлган: сонор 
(р, л ),
сирға-
лувчи 
(с, з, ц )
ва 
шовқинли 
(ш, ж, ч ),
тил орқа 
(к, г )
товуш-
ларида учрайди.
Болаларга товушлар талаффузининг бузилиши товушларни
нутқда 
йўқлиги, 
уларни бузиб талаффуз этиш ва бир-бири билан
алмаш тириш
ҳоллари билан намоён бўлади.
Бу ҳолатларнинг ҳар бирини батафсил кўриб чиқамиз. Нутқ-
да товушларнинг йўқлиги уларнинг сўзнинг бошида (масалан,
ранда
сўзи ўрнига бола «анда»), сўзнинг ўртасида 
(тарвуз
—
«тавуз»), сўзнинг охирида (
қор
— «қо») тушиб қолишида ифо-
даланиши мумкин.
Товушларни бузиб (нотўғри) талаффуз этиш шунда ифода-
ланадики, бунда товушларнинг тўғри талаффузи ўрнига, шу
товушга яқин лекин она тили фонетика системасида ифода этил-
майдиган товуш талаффуз этилади. Масалан, тиш аро сигма-