“Педагогика назарияси” ва “Педагогика тарихи” фанларини ўқитиш бўйича ўқув-методик мажмуа

 
676.
 
Мустақил таълим шахсга йўналтирилган таълимнинг бошқа 
турларидан қайси жиҳатларига кўра фарқланади? 
Мустақил таълим
 
олинган билим, кўникма, малакаларни мустаҳкамлаш, 
қўшимча маълумот ёки материални мустақил ўрганиш мақсадида ташкил 
этилади. Мустақил таълимнинг афзаллиги ўқувчилар билимларни ўзлари учун 
қулай бўлган шароит ва вақтда ўзлаштира оладилар. Бугунги кунда мустақил 
таълим олиш учун кенг имкониятлар мавжуд. Ўқувчи мавжуд нашр ишлари 
(ўқув, илмий, илмий-оммабоп ва оммабоп асарлар), Интернет, оммавий ахборот 

---

125 
воситалари томонидан тақдим этилаётган материаллар ёрдамида ўз билим, 
кўникма-малакаларини мустаҳкамлаш имкониятига эга. Бироқ, мустақил 
таълимнинг ташкил этилиши учун ҳам муайян даражада назорат зарур. Зеро, 
ёш хусусиятларига кўра имкониятлари турлича бўлган ўқувчилар 
тизимлаштирилмаган, асосланмаган маълумотларни ҳам қабул қилишлари 
эҳтимолдан ҳоли эмас. Шу сабабли таълим муассасаларида ўқитувчилар таълим 
олувчиларни мустақил таълим олишга рағбатлантиришда уларга методик ёрдам 
кўрсатишлари, тўғри йўналиш бера олишлари керак.
 
 
677.
 
 Инновацион таълим қандай имкониятларни яратади? 
Инновацион таълим (инглизчадан “innovation” – янгилик киритиш, ихтиро) 
ўқувчи, талабада янги ғоя, меъёр, қоидаларни яратиш, ўзга шахслар томонидан 
яратилган илғор ғоялар, меъёр, қоидаларни табиий қабул қилишга оид 
сифатлар, малакаларни шакллантириш имкониятини яратади.
Инновацион таълим тушунчаси илк бор 1979 йилда Рим клубида “Таълим 
олишнинг чегараси йўқ” (“Нет пределов обучению”) мавзусида ўқилган 
маърузада тилга олинган. Мазкур таълим ижтимоий муҳит, маданият, таълим 
соҳаларида рўй бераётган инновацион ўзгаришларни рағбатлантириш, шахс 
ҳаёти, жамиятнинг инновацион даврида юзага келаётган муаммоли вазиятларни 
ижобий ҳал қилишни тезлаштириш имкониятини яратади. Узлуксиз таълим 
тизимида инновацион таълимдан фойдаланиш ўқувчи ва талабаларда улар 
томонидан билим, кўникма, малакалар ўзлаштираётган соҳаларда янгиликларни 
яратиш, илғор ғояларни асослаш, амалиётга самарали татбиқ этишга 
тайёрлайди.