Pedagogika 018, 1-son Bosh muharrir

PEDAGOGIKA 2018, 5-son
 
64 
 
bajarmasa, o‘rnatilgan tartib-qoidalarni buzsa jazo metodini qo‘llash maqsadga 
muvofiq bo‘ladi. 
Bo‘lajak o‘qituvchilarni o‘quvchilarda ijtimoiy faollik ko‘nikmalarini 
shakllantirishda yana yangi an’analar yaratish metodi ham yordam beradi. 
Uning mohiyati shundaki, o‘quvchi o‘zini ushbu jamoada oilada, sinfda, 
maktabda mavjud bo‘lgan umumiy quvonchli voqea birlashtirgan, kechinmalar 
jipslashtirgan qandaydir sotsiumning qismi sifatida idrok etadi. 
Biz yuqorida ko‘rib o‘tgan metodlar tizimini qo‘llash o‘quvchilarning 
ijtimoiy muhitga yanada samarali kirib borishiga, ularning mas’uliyatini, 
tashabbuskorligini, mustaqilligini shakllantirishga yordam berish bilan bir 
qatorda o‘quvchilarning ijtimoiy tarbiyalanganlik darajasini, uning axloqiy, 
siyosiy, ma’naviy va boshqa sohalardagi ma’lumoti, bilim darajasi oshganligini 
ham ko‘rsatib beradi. 
Boshlang‘ich ta’lim jarayonida o‘quvchilarni har tomonlama barkamol, 
ijtimoiy faol shaxs qilib shakllantirishda ularni kitob o‘qishga qiziqtirish 
madaniyatini shakllantirish ham o‘ziga xos ahamiyat kasb etadi, chunki bugungi 
kunda yoshlarning kitobxonlikka bo‘lgan qiziqishini oshirish masalasi 
respublikamizda alohida islohotlar olib borilmoqda. Masalan, O‘zbekiston 
Respublikasi Prezidentining “Kitob mahsulotlarini nashr etish va tarqatish 
tizimini takomillashtirish, kitob mutolaasi va kitobxonlik madaniyatini oshirish 
hamda targ‘ibot qilish bo‘yicha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi Qarori
1
aynan 
yoshlarning kitobxonlik madaniyati, qiziqishini oshirishga qaratilganligi bilan 
ahamiyat kasb etadi. Ma’lumki, kitob o‘qish orqali o‘quvchilarda turli ishlarda 
qatnashish va maqsadga erishish uchun yuksak darajada qiziqish rivojlanadi. 
Kitob o‘qishga bo‘lgan qiziqish insonda birdaniga paydo bo‘lib shakllanmaydi, 
balki bir umr kamol topishining mahsuli hisoblanadi.
Kitob o‘qish natijasida o‘quvchilar hayotida shaxs shakllanishi, kelgusida 
uning “qiyofasini” belgilaydigan psixik xususiyatlar tarkib topadi. Bolada o‘ziga 
va olamga nisbatan xilma-xil munosabatlar shakllanadi va tarkib topadi. Bola 
1
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-yil 13-sentabrdagi “Kitob mahsulotlarini 
nashr etish va tarqatish tizimini takomillashtirish, kitob mutolaasi va kitobxonlik 
madaniyatini oshirish hamda targ‘ibot qilish bo‘yicha kompleks chora-tadbirlar 
to‘g‘risida”gi 3271-sonli Qarorii. 

---