Pedagogika 017, 3-son Bosh muharrir

 
EKSKURSIYALAR 

---

PEDAGOGIKA 
2017, 3-son
 
 
40 
Oliy ta’lim muassasalarida talabalarni kasbiy-pedagogik faoliyatga 
tayyorlash jarayonlari samaradorligini oshirish tizimi. Bunda ma’lum bir jarayon 
mazmunan ikkinchi, uchinchi va boshqa barcha jarayonlarga ham ta’minlovchi, 
ham tо‘ldiruvchi, ham mustahkamlovchi jarayon sifatida xizmat qilishi zarurati 
belgilangan. Talabalarga о‘zini о‘zi kasbiy rivojlantirishi uchun zaruriy shart-
sharoitlar yaratishga xizmat qiluvchi ushbu tizim komponentlarini turli 
darajalarga ajratib bо‘lmaydi, ya’ni mustaqil ta’lim va о‘zini о‘zi tarbiyalash 
jarayonlari sifatida xizmat qiluvchi mazkur jarayonlarning birortasini ham 
birinchi yoki ikkinchi darajali toifaga ajratish mumkin emas. 
Demak, oliy ta’lim muassasalarida talabalarni kasbiy-pedagogik faoliyatga 
tayyorlash jarayonlari samaradorligini oshirish tizimi nafaqat bо‘lajak 
о‘qituvchilarning pedagogik jarayonlarni tashkil etish va boshqarish 
yо‘nalishidagi kasbiy tayyorgarligini rivojlantirish, balki ularning о‘zini о‘zi 
rivojlantirish va professional kompetentlilik yо‘nalishidagi ehtiyojlarini 
qondirishga yо‘naltirilgan uzluksiz jarayon, ya’ni oliy ta’lim tizimida talabalarning 
kasbiy ahamiyat kasb etuvchi shaxsiy sifatlarini rivojlantirishga xizmat qiluvchi 
о‘zaro ta’sir jarayonlari tizimi sifatida qaralishi zarur. 
Bunday yondashuvda talabalarning kelgusida pedagogik faoliyati 
jarayonlarida amalga oshirishi zarur bо‘lgan funksional vazifalarning mazmun-
mohiyati va ahamiyatini mustaqil anglash, о‘z faoliyatini о‘zi tahlil qilish va 
baholash, 
shuningdek, 
о‘zini 
о‘zi 
shaxsiy 
rivojlantirish 
ehtiyojlarini 
faollashtirishga yо‘naltirilishi zarur. Shundagina mazkur tizimda bо‘lajak 
kompetentli о‘qituvchi shaxsining ma’naviy boyishi hamda ijodiy salohiyatining 
rivojlanishi uchun keng imkoniyatlar vujudga keladi.
Tajribalarga asoslanib, bu tizimning eng asosiy maqsadi о‘qituvchilar 
shaxsi va kasbiy faoliyatiga qо‘yilayotgan ijtimoiy-iqtisodiy talablar bilan ta’limni 
modernizatsiya qilish, yangilash hamda ta’lim muassasasini rivojlantirish bilan 
bog‘liq bо‘lgan ijtimoiy talablar va muammolar о‘rtasidagi muvofiqlikni 
ta’minlashdan iborat bо‘lishi zarurligi aniqlandi. 
Bizning fikrimizcha, oliy ta’lim muassasalarida talabalarni kasbiy-
pedagogik faoliyatga tayyorlash jarayonlari samaradorligini ta’minlashga 
qaratilgan tizim tadqiqiy va tahliliy yо‘nalishda bо‘lishi, bо‘lajak о‘qituvchilar 
uchun zamonaviy pedagogik va axborot texnologiyalaridan foydalanishga 
imkoniyatlar yaratishi, ijodiy hamkorlikni ta’minlashga qaratilishi, shaxsiy 
imkoniyatlarni takomillashtirish uchun zaruriy psixologik muhit sifatida xizmat 
qilishi zarur. Shuning uchun oliy ta’lim muassasalarida talabalarni kasbiy-

---