Pedagogika 017, 3-son Bosh muharrir


* Rasulova Feruza Fayzullayevna



Download 2,5 Mb.
Pdf ko'rish
bet43/134
Sana20.06.2022
Hajmi2,5 Mb.
#685954
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   134
Bog'liq
4979 194 2017. 3-son (1)

*
Rasulova Feruza Fayzullayevna, 
Nizomiy nomidagi TDPU doktoranti. E-mail: 
ffrasulova@mail.ru
 
F. Rasulova
*
 


PEDAGOGIKA 
2017, 3-son
 
 
43 
bandlari tadqiqotchi psixologlarga ulkan vazifalar yuklaydi
1
. Bolalar xulq-
atvoridagi buzilishlarni bartaraf etish, ularning ijtimoiylashuviga, oilaviy 
hayotdagi muammolarida yechim topishlariga kо‘maklashish, shuningdek, ruhiy-
hissiy holatdagi о‘zgarishlarda psixologik diagnostika va maslahat ishlarini izchil 
yо‘lga qо‘yish dolzarb masalalardan biridir. Psixologiya faniga doir 
tadqiqotlarning aksariyati xulq-atvorga oid muammolar, psixik buzilishlar va 
og‘ishlar kо‘pchilikni tashkil qilmoqda. Bolalardagi agressiv xulq-atvor esa mana 
shunday keng tarqalib borayotgan muammolar sirasiga kiradi. 
Bolalardagi agressiyaning vujudga kelishi bо‘yicha xorij tadqiqotchilari
bolada agressiv xulq-atvorni belgilovchi ikki asosiy omilni ochib beradilar: 
kechirimlilik (kechirimlilik deganda ota-onalarning bolalarning barcha xatti-
harakatlarini kechirishga moyilliklari, bolani tushunish va qabul qilishlari nazarda 
tutiladi) va bolaning agressiv xatti-harakatlari uchun ota-onalar tomonidan
qattiq jazo qо‘llanilishi. Birinchi omil ta’siri xususida aksariyat olimlar 
qarashlarida hamjihatlik kuzatiladi. Masalan, G. Eberleyn agressivlikni “mehr va 
e’tibortalab bolaning tushkunligi” deb ta’riflaydi
2
. Aksilijtimoiy xulq-atvorni 
keltirib chiqaruvchi omil sifatida agressivlikni M. Ratter boshqacha nuqtayi 
nazardan kо‘zdan kechiradi: agressivlikni oiladagi og‘ir sharoitlar, kо‘pbolalilik, 
maktab bilimlarini о‘zlashtirmaslik, oila va maktabdagi ta’lim va tarbiya uslublari 
kabi boshqa omillar bilan mushtarakligini ta’kidlaydi
3
. “Turli yoshdagi bolalarda 
agressiv xulq-atvor namoyon bо‘lishi” mavzusidagi ilmiy tadqiqot ishi doirasida 
kichik va katta yoshdagi о‘smirlarning agressivligi hamda gender tafovutlari 
о‘rganildi. Bunda bir qancha diagnostik metodikalarni о‘tkazishga erishildi. Bular 
ichida A. Bass – A. Darkining “Agressivlikni о‘rganish” sо‘rovnomasi agressiya 
muammosini atroflicha, chuqur о‘rganishga yordam berdi. A. Bass va A. Darki 
о‘z sо‘rovnomalarini tuzishda agressiv reaksiyalarning turli shakllarini 
inobatga olishga qaror qildilar. A. Bass, “frustratsiya-agressiya” farazining 
xulqqa doir jihatini afzal kо‘rib, ikkita reaksiyani farqlashni taklif qildi: 
“agressiya” atamasi bilan belgilovchi aniq shaxslarga nisbatan faol tashqi 
namoyon bо‘luvchi reaksiya va “dushmanlik” deb nomlanuvchi, shaxsning 
tevarak-atrofdagilarga nisbatan negativ, ishonchsizlik pozitsiyasini egallashi. 
Savollarni tuzishda A. Bass va A. Darkilar quyidagi tamoyillarga asoslangan: 
1.
Savol faqatgina agressiyaning bitta shakliga tegishli bо‘lishi. 
2.
Savollar shunday tuzilganki, jamiyat tomonidan ma’qullanish yoki 
1
Ёшларга оид давлат сиёсати тўғрисида. Ўзбекистон Республикаси Қонуни. Халқ сўзи 
газетаси, 2016 йил 15 сентябрь, 182 (6617)-сон. 
2
Qarang:

Download 2,5 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   134




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish