Pedagogika 017, 3-son Bosh muharrir

PEDAGOGIKA 
2017, 3-son
 
 
124 
Bular qatoriga ayrim mutaxassislarning о‘zlarida ilmiy tadqiqot ishlarini 
tashkil etish va olib borish uchun yetarli kо‘nikma hamda malaka mavjud 
emasligi, talabalarni tadqiqot ishlariga qiziqtira olmasliklari, ilmiy dunyoqarashni 
shakllantirish va singdirishga ojizligi kabi kamchiliklarni ham kiritish mumkin. 
 
Tahlillar natijasida shunday xulosalarga kelish mumkinki, talabalar bilim 
darajasining pastligi ilmiy tadqiqot ishlarini samarali tashkil etishga jiddiy ta’sir 
kо‘rsatuvchi omillardan hisoblanadi, chunki yetarli bilim darajasiga ega 
bо‘lmagan talaba qanday muammo ustida ish olib borilayotganini anglab yetishi 
mushkul.
Tadqiqot muammosining notо‘g‘ri belgilanishi va metodologik asosning 
noaniqligi pedagogik 
xodim, ilmiy rahbar va kafedra mudirlarining qо‘yilgan 
muammoga jiddiy yondashmaganligidan dalolat beradi, chunki 
tadqiqotchilik 
faoliyatiga endigina kirib kelayotgan talaba mustaqil ravishda tadqiqot 
muammosini belgilay olmaydi. Belgilay olgan taqdirda ham uning ilmiy tadqiqot 
talablariga javob berishini ilmiy rahbar yoki kafedra mudiri, albatta, nazoratdan 
о‘tkazishi lozim.
 
Talabalarning ilmiy tadqiqotchilik faoliyatini tashkil etishda, maqsad va 
vazifalarning 
notо‘g‘ri 
qо‘yilishi 
tadqiqot 
faoliyatining 
notо‘g‘ri 
belgilanganligidan darak beradi. Bu esa tadqiqot ishidan kо‘zlangan natijani 
bermaydi, chunki tadqiqot ishidan kutiladigan natijaga qо‘yilgan maqsad 
asosida belgilangan vazifalarni bajarish orqali erishiladi. 
 
Tadqiqot mavzusining yetarlicha ilmiy asoslanmaganligi tadqiqotchi va 
ilmiy rahbar tomonidan muammoning tadqiq qilinganlik, о‘rganilganlik 
darajasining chuqur va atroflicha tahlil qilinmaganligini bildiradi. Binobarin, 
tadqiqot mavzusining ilmiy asoslanganligi mazkur muammoning ijtimoiy, 
iqtisodiy, ilmiy, texnikaviy va boshqa jihatlariga kо‘ra tadqiqot о‘tkazishga 
muvofiqligini ifodalashi zarur.
Ilmiy rahbarning notо‘g‘ri yо‘nalish berishi tufayli tadqiqotchi talabalar 
tomonidan amalga oshirilgan ilmiy tadqiqot ishlarida uzviylik, tizimlilik va 
izchillikka rioya qilinmaganligi namoyon bо‘ldi. Bu esa, о‘z navbatida, tadqiqot 
materiallarining ma’lum bir tizim asosida izchil о‘rganilmaganligidan dalolat 
beradi. 
Ilmiy muassasa, tashkilot yoki jamoada ilmiy va ijtimoiy muhitning 
shakllantirilishi tadqiqot ishining bajarilishiga, albatta, о‘z ta’sirini kо‘rsatadi. 
Tahlil natijalariga kо‘ra ilmiy va ijtimoiy muhitning salbiy ta’siri tadqiqot ishlari 
darajasining past bо‘lishiga olib kelgan.

---