Pedagogika 016, 1-son Bosh muharrir

PEDAGOGIKA
2016, 1-son
 
 
46 
о‘ylash va funksiyaning aniq sohasini topish”, “Nazariy ma’lumotlarni 
о‘zlashtirish”, “Arifmetik amallarni bajarish”, “Masala yechish” kabilarda 
qiynalishlari kuzatiladi.
Yuqoridagi olib borilgan tadqiqot-sо‘rov natijasi quyidagi vazifalarni о‘z 
oldimizga qо‘yishda va maxsus ta’lim muassasalarida ta’lim oluvchi boshlang‘ich 
sinf о‘quvchilarining nutqi va tafakkurini rivojlantirish orqali matematika 
darslarining samaradorligini oshirishda zaruriy vosita hisoblanadi. Shunday ekan, 
о‘quvchilar matematik nutqi va tafakkurini rivojlantirishda quyidagi vazifalar 
belgilab olindi: 
1) о‘quvchilarning 
lug‘at 
zahirasini 
boyitish, 
birinchi navbatda, 
о‘quvchilarning maktab matematika kursining terminlari va maxsus 
frazeologiyasini egallashini ta’minlash; 
2) о‘quvchilarning og‘zaki shaklda berilgan topshiriq va savollarini anglash 
kо‘nikmasini shakllantirish; 
3) о‘quvchilarning nazariy topshiriq va savollarini anglash kо‘nikmasini 
shakllantirish; 
4) о‘z fikrlarini bayon qilishda mantiqiy fikrlash kо‘nikmasini hosil qilish va 
rivojlantirish; 
5) eshitishida 
nuqsoni 
bо‘lgan 
bolalar 
nerv 
sistemasining 
moslashuvchanligi tufayli kompensatsiya qobiliyatiga egaligini hisobga olib, 
mantiqiy о‘ylash va funksiyaning aniq sohasini topishni hamda masala yechish 
qobiliyatini shakllantirish va rivojlantirish; 
6) eshitishida nuqsoni bо‘lgan bolalarning har biri bilan induvidual ishlash 
imkoniyatini beruvchi noan’anaviy usullarda ta’lim berish. 
Eshitishida kamchiligi bо‘lgan bolalar guruhi bir xil emas. Ular eshitishidagi 
kamchilik darajasi va xarakteri, kamchilik yuzaga kelgan vaqt, nutqiy rivojlanish 
darajasi, rivojlanishda birlamchi о‘rin egallagan qо‘shimcha buzilishlarning bor 
yoki yо‘qligi, shuningdek, eshitishni yо‘qotgan bolani о‘rab turgan pedagogik 
shart-sharoitlarga kо‘ra farqlanadi. Bu kamchiliklar bolaning ruhiyati, psixik 
rivojlanishiga ham ta’sir kо‘rsatmay qolmaydi. Xulosa qilib aytganda, о‘qituvchilar 
о‘rtasida о‘tkazilgan eksperiment eshitishida nuqsoni bо‘lgan bolalarga 
matematika о‘qitishdagi kirish qism bо‘lib, amalda olib boriladigan ilmiy-metodik 
maqolalar (ishlar) uchun debocha vazifasini bajaradi.