Pedagogika 015, 4-son Muassis: Nizomiy

Driscoll M. Blended Learning: Let's Get Beyond the Hype. IBM Global Services. https://www-
07.ibm.com/services/pdf/blended_learning.pdf  
2
Valiathan P. Blended Learning Models. http://purnima-valiathan.com/readings/Blended-
Learning-Models-2002-ASTD.pdf  
3
Краснова Т. И. Смешанное обучение: опыт, проблемы, перспективы. http://portal.tpu.ru: 
7777/SHARED/k/KRASNOVA/science/Tab1/Смешанное%20обучение_опыт_%20пробл.pdf  

---

PEDAGOGIKA
2015, 4-son
 
 
63 
Uyg‘unlashgan о‘qitishni yо‘lga qо‘ygan ta’lim muassasalarining tajribasi 
shuni kо‘rsatadiki, an’anaviy va masofadan о‘qitish shakllarining integratsiyasi 
natijasida о‘qitishning quyidagi modellari vujudga keladi:

yuzma-yuz о‘qitish modeli (Face-to-Face Driver). Bu modelda 
о‘qituvchi о‘z funksiyasini auditoriyada tо‘laligicha bajaradi, ya’ni darslar 
an’anaviy shaklda tashkil etiladi. О‘quv materiallarini taqdim etishda bosma 
nashrlar bilan birga elektron nashrlar va online kurslardan (individual 
kо‘rinishda) keng foydalaniladi; 

almashilgan holda о‘qitish modeli (Rotation) avvaldan belgilangan 
jadval asosida online rejimida о‘qituvchi bilan yakkama-yakka, mustaqil hamda 
an’anaviy tarzda (auditoriyada) о‘qishni о‘z ichiga oladi; 

moslashuvchan о‘qitish modeli (Flex) online platformaga asoslangan 
holda о‘quv kurslari tashkil qilinadi. Bunda о‘qituvchi yakkama-yakka yoki 
kichik guruhlar kо‘rinishida individual о‘qitish dasturlari asosida online 
о‘qitishni amalga oshiradi;

online laboratoriya (Online Lab). Bu о‘qitish modelida ham Flex kabi 
online platforma katta ahamiyat kasb etadi. О‘quv materiallari modul kо‘rinishda 
о‘quvchiga taqdim etiladi va muvaffaqiyatli о‘zlashtirishdan sо‘ng keyingi о‘quv 
blokini о‘zlashtirishga ruxsat beriladi. Bu yerda о‘qituvchi vazifasini elektron 
kurs boshqaruvchisi bajaradi va ayrim holatlarda yuzma-yuz (auditoriya 
doirasida) о‘qitish amalga oshiriladi; 

mustaqil tarzda aralash о‘qitish (Self-blend) modeli an’anaviy tarzda 
о‘qiyotganlar uchun qо‘shimcha kurslarni tashkil qilishga asoslanadi. О‘qish 
vaqti va dasturiga qat’iy talablar qо‘yilmaydi, о‘quvchi ixtiyoriy tarzda 
qо‘shimcha kurslarni masofadan о‘qish orqali tugatishi mumkin.

online boshqaruvchi (Online Driver) modeli. О‘quv materialining 
deyarli barchasi va о‘quv jarayoni online platforma doirasida tashkil qilinadi. 
О‘quvchi mustaqil faoliyat kо‘rsatadi, ba’zan zaruriyat yuzasidan yuzma-yuz 
о‘qitishni tashkil qilish mumkin.
Yuqorida keltirilgan modellardan Flex modeli doirasida о‘quv 
materiallarini yetkazish usuli (texnologiyasi), о‘qitish vositalari va tashkiliy 
bosqichlari uchun quyidagi jadvalni hosil qilish mumkin (1-jadval). 

---