Pedagogika 015, 2-son Muassis: Nizomiy

Егорова Ю.А. Проблема интеграции науки и образования // Современные наукоемкие 
технологии. – Москва, 2008. – № 1 – С. 74-75. 
2
Егорова Ю.А. Проблема интеграции науки и образования // Современные наукоемкие 
технологии. – Москва, 2008. – № 1 – С. 74-75. 
MATEMATIKA VA TABIIY-ILMIY FANLAR TA’LIMI 

---

PEDAGOGIKA
2015, 2-son
 
 
39 
Oliy ta’limning davlat ta’lim standarti ta’lim sohasi bo‘yicha oliy 
ma’lumotli bakalavrlar tayyorlashda asosiy ta’lim dasturlarining o‘zlashtirilishini 
amalga oshirish O‘zbekiston Respublikasi hududidagi barcha oliy ta’lim 
muassasalari uchun majburiy talablar majmuyini ifodalaydi. 
Davlat ta’lim standarti (DTS) talablari asosida o‘quv rejada o‘quv 
predmetlarining soni ortib ketganligi o‘quv fanlari miqdorini ko‘paytirish orqali 
talabaning bilim darajasini oshirishda ijobiy natija bermasligi aniq. Bunda 
quyidagi faktorlar namoyon bo‘ladi. 1) o‘quv fanlari ko‘paygan sari talabalarga 
taqdim etiladigan predmetlar tarqoqlashadi; 2) o‘quv qo‘llanma va darsliklarda 
takror materiallar miqdor ortadi; 3) talabaning ijtimoiy tajribasiga kirmay 
qolayotgan bilim va tushunchalar ko‘payadi;
Bugungi kunga kelib jahondagi mamlakatlarning 70 foizi ta’lim tizimida 
integrativ xarakterdagi o‘quv dasturlari va darsliklaridan foydalanadi
1
. Har bir 
mamlakat ayni shu davlatning ta’lim tizimiga qo‘yilgan buyurtmaning tabiatidan 
kelib chiqib, integratsiyaning turli darajalarini ishlab chiqqan va joriy qilgan. 
Ta’lim jarayonini integrativ dasturlar va darsliklar asosida tashkil etish 
orqali o‘quv-bilish jarayoni natijasida samaradorlikka erishish nazarda tutiladi
2
, 
bunda integratsiyaning turli darajalaridan foydalanish maqsadga muvofiqdir. 
Masalan, 
1. Mavzularni ketma-ket taqdim etish asosidagi integratsiya. Bunda o‘quv 
materiallarini bayon qilishda konsentrizm tamoyiliga amal qilinadi, ya’ni oldingi 
o‘quv materiali keyingisini to‘ldiradi, lekin bir-birini takrorlamaydi. Bunday 
integrativ yondashuv natijasida talabalarning bilim, ko‘nikma va malakalari 
hamda ijodiy faoliyatlari muntazam ravishda rivojlanib, boyib boradi.
2. O‘quv dasturlarida o‘zaro uyg‘unlashgan nuqtalarni vujudga 
keltirishga asoslangan integratsiya. Bunda tavtologiya asosidagi o‘quv 
materiallarining oldini olish uchun dasturlarda mavzulararo uyg‘unlikni 
ta’minlash muhim ahamiyatga ega. Buning afzalligi shundaki, talabaning vaqti 
va kuchi tejaladi, darsliklarning hajmi ixchamlashadi va tannarxi arzonlashadi.
3. Modullashgan integratsiya. Bunday integratsiya doirasida turdosh o‘quv 
fanlariga oid bilim va tushunchalar bir tizimga solinib, uzviy tarzda talabalarga 
taqdim etiladi. 
4. Integrativ dasturlar. Ushbu tipdagi dasturlar bir necha o‘quv predmeti 
yoki o‘quv fanlariga oid mavzularni uyg‘unlashtirgan holda taqdim etishni 
1