“Педагогик назокат ва одоб-аҳлоқ”

Педагогик назокат хусусиятлари ҳозирги кунда қуйидаги вазиятларда муваффақият пойдевори ҳисобланади:

• ўқитувчи педагогик назокат талабларига амал қилиб, ўзида мулоқотнинг эркин демократик асосини шакллантиради;
• синф жамоасида онгли интизомни вужудга келтиради; ўқувчилар билан ҳақиқий мулоқот маданиятига эришади;
• ўқитувчи синфда якка (авторитар) ҳукмронликдан, эркин мулоқотга ўтиб, демократик принциплар асосида педагогик фаолиятга киришиш шаклини қўллайди;
• ўқувчиларни онгли равишда тартиб-интизомга мулоқот асосида ўргатади.

Педагогикада ахлоқ ва одобнинг муҳим хусусиятларидан бири бўлмиш дилкашлик шахснинг атрофдаги одамлар билан барқарор, яқин муносабатда бўлишга интилиши деб таърифланади.

Педагогикада ахлоқ ва одобнинг муҳим хусусиятларидан бири бўлмиш дилкашлик шахснинг атрофдаги одамлар билан барқарор, яқин муносабатда бўлишга интилиши деб таърифланади.

• Биринчиси, экстраверт шахслар: барча ишларда фаол, жиддий ва вазмин, осойишталикка ва ташқи таъсирчанликка мойил кишилар.
• Иккинчиси, интроверт шахслар: фақат ўз ички оламига берилувчан, атрофидаги одамларга аралашмайдиган, ўз-ўзини назорат қилишга, рефлексияга, доимо ички хавотирга мойил кишилар.

Дилкашлик муносабатини доимий равишда ўз касбий фаолиятида мужассамлаштирган ўқитувчи қуйидагиларни унутмаслиги керак:

• синф жамоасига нисбатан бир қолипдаги фикрларнинг муайян тизимига эга бўлиши;
• ўқувчилар билан доимо эркин мулоқот қила олиши, ҳар бир ўқувчига индивидуал шахс сифатида ёндашиши;
• бирорта ҳам ўқувчисининг ёмон бўлишига, уларнинг ҳурмат эътиборини қозонмаслиги мумкин эмаслигига ишонч ҳосил қилиши;
• бирор ўқувчига нисбатан ишончсизлик, салбий муносабат синф жамоаси билан ўзаро яхши муносабатни йўлга қўйилишига халақит қилишини билиши;
• ўқувчилар билан мулоқотда ҳаддан ташқари масофани сақлаш мумкин эмаслиги;
• синф жамоасида содир бўладиган кулгили вазиятларда ўқитувчининг ўта жиддий ва қатъий бўлиши жамоадаги қалтис аҳволни мураккаблаштириб юборишини унутмаслиги;
• ҳар бир ўқувчига бериладиган холисона ва адолатли баҳо (ижобий ёки салбий) ўқитувчи ва ўқувчи орасидаги муносабатни мустаҳкамлайдиган кўприк эканлигини унутмаслик.