Педагогик компетентликнинг тузилиши ва мазмуни

Pedagogning kreativlik potensiali darajasini aniqlovchi mezonlar. Kasbiy faoliyat samaradorligini baholashda teaching ijodkorligi - krativ potensiali darajasini Baholash muhim ahamiyatga ega.

Pedagogning krativlik potensiali darajasini aniqlovchi mezonlar quyidagilar Sanaladi (32-rasm):

28. 
    rasm. Pedagogning creativity potensiali darajasini aniqlovchi mezonlar
    

Ushbu mezonlar pedagoglar kreativ potensialini uch darajada aniqlash imkonini beradi(5-jadval):

5-jadval.

Teacher creativity potencylining muhim darajalari

No.	Darajalar	Daraja xususiyatlari
one.	Yuqori	Muntazam ravishda turli tashabbuslarni ilgari suradi, creativity qobiliyatga egaligini izchil namoyib etib boradi, creativity jihatdan o'ta faol, izlanuvchan
2.	O'rta	Ba'zan u yoki bu tashabbusni ilgari soradi, creativity qobiliyatga egaligi muntazam bo'lmasa-da, ammo namoyen bo'ladi, kreativ jihatdan bir qadar faol, izlanuvchan bo'lishga intiladi
3.	Past	Garchi u ye tarlicha asoslanmagan bo'lsa-da, tashabbusni ilgari surshga intiladi, kreativ qobiliyati yetarlicha namoyen bo'lmaydi, izlanuvchan bo'lishga intilmaydi

Bolalarda kreativlik sifatlarini rivojlantirish yuzasidan David Lewis tomonidan amaly ko'rsatmalar ishlab chiqilgan. Ko'rsatma quyidagilardan iborat:

1. 
   Bollarning savollariga chidam bilan to'g'ri javob bering.
   
2. 
   Ularning Savollari va fikrlarini jiddy qabul qiling.
   
3. 
   Bolalarga o'z ishlari bilan shug'ullanishlari uchun alohida xona Yoki burchak ajrating.
   
4. 
   Agarda ijodiy jaraёn bilan bog'liq bo'lsa, u holda bolani xonadagi tartibizlik uchun koyimang.
   
5. 
   Vaqti-vaqti bilan bolalarga ularni yaxshi ko'rishingizni va ularni qanday bo'lsalar, shuday qabul qilishlarini namoyen eting.
   
6. 
   Bolalarga imkoniyatlariga mos yumushlarni buyuring.
   
7. 
   Ularga Shaxsiy rejalarini ishlab chiqish va qarorlar qabul qilishga ko'maklashing.
   
8. 
   Bolalarga faoliyatlardayuqori natijalarga erishishlariga Yardam bering.
   
9. 
   Kamchiliklarini ko'rsatgan holda bolani boshqalar bilan solishtirmang.
   
10. 
    Bolani kamsitmangvao'ziniёmon,ojiz deb hisoblashishiga yo'l qo'ymang.
    
11. 
    Uni mustaqil fikrlashga orgating.
    
12. 
    Bolani sevimli mashg'ulotini tashkil etishi uchun zarur buyumlar bilan qurollantiring.
    
13. 
    Uni turli vocalarni o'ylab topishga, fantasy qilishga majburlang, bu jarainda unga Yardamlashing.
    
14. 
    Bolani Yoshlikdan o'qib-o'rganishga odatlantiring.
    
15. 
    Doimo bolaning ehtiёjlariga e'tibor qarating.
    
16. 
    Har kuni bola bilan yuzma-yuz suhbatlashish uchun vaqt toping.
    
17. 
    Oilaga oid masalalarning muhokamasiga bolalarni ham jalb qiling.
    
18. 
    Xatolari uchun bolani maskara qilmang.
    
19. 
    Bolani har bir yutug'i uchun maqtang.
    
20. 
    Uning yutuqlarini maqtashda samimy bo'ling.
    
21. 
    Bolani turli Yoshdagi kishilar bilan muloqot qilishga o'rgatib boring.
    
22. 
    Uning borliqnianglashigaѐrdamberadigan amaliy tajribalarni o'ylab toping.
    
23. 
    Bolaga turlilatta-puttalarbilan o'ynashni taqiqlamang - bu uning tasavvurini boyitadi.
    
24. 
    Uni muammonitopishvaunihalqilishga rag'batlantiring.
    
25. 
    Bolaga nisbatan o'z munosabatingizni baholashda odil bo'ling.
    
26. 
    U bilan muhokama qilinadigan mavzularni cheklamang.
    
27. 
    Bolaga qarorlarni mustaqil qabul qilish va uning uchun javobgar bo'lish imkonini bering.
    
28. 
    Bolaga uning Shaxs bo'lib shakllanishi uchun Yardam bering.
    
29. 
    Bolaga uning uchun foydali bo'lgan teleko'rsatuvlarni tomosha qilishi va radio eshittirishlarni tinglashi uchun ko'maklashing.
    
30. 
    Uni o'z qobiliyatlarini ijobiy qabul qilishga odatlantirib boring.
    
31. 
    Bolani kattalardan mustaqil bo'lishga o'rgatib boring.
    
32. 
    Bolaning o'ziga va uning sog'lom fikrga egaligiga ishoning.
    
33. 
    Bolaga “Men ham buni bilmayman" deb, uni muvaffaqiyatsizliklarga bee'tibor bo'lishga o'rgatmang.
    
34. 
    Bolaga, garchi u ishning ijobiy natijaga ega bo'lishiga ishonmasa-da, boshlangan ishni oxiriga yetkazishi uchun imkoniyat yarating.
    
35. 
    Kundalik daftar yuriting va unga bolada creativity qobiliyat shakllanishini qayd etib boring.
    

5. 
   O'quv topshiriqlarini ishlab chiqishga ijodiy Аndoshish. Pedagogning kreativligini rivojlantirishda uning ma'ruza, amaliy, seminar va laboratoriya mashg'ulotlari uchun o'quv topshiriqlarini ishlab chiqishga ijodiy Аndoshish ko'nikma va malakalariga ega bo'lishi muhim ahamiyatga ega. Buning uchun pedagoglar o'zlarida kreativlik qobiliyatini rivojlantirish yo'lida tizimli, izchil amaly harakatlarni tashkil etishlari zarur. Quyida ularning ayrimlari xususida to xtalib o'tiladi.
   

1. 
   Maxus testlar bilan ishlash. Pedagoglarni qayta tayerlash va ularning malakasini oshirish kurslarida tinglovchilarda kreativlik qobiliyati va sifatlari mavjudligini aniqlashda P. Torrensning Tugallanmagan rasmlar" testidan foydalanish samarali natijalarni beradi.
   

Mazkur test quyidagi shtrixlaran iborat noaniq tasvirlardan iborat bo'lib, tinglovchilarga ularni tugatib berish topshirig'i beriladi:



Ayni vaqtda OTM pedagoglarini qayta tayerlash va ularning malakasini oshirish kurslarida P. Torrensning Tugallanmagan rasmlar" testi qo'llash jaranida tinglovchilar tomonidan quyidagi takliflar berildi. (TATU, tinglovchi SEHoliqov):

2. 
   Talaba va tinglovchilarda ijodiy tafakkurni shakl- lantirishga oid topshiriqlar bilan ishlash. Bu turdagi topshiriqlar talaba, tinglovchilarda ijodiy fiklash, voqea, hodisa, jaraёn yoki faoliyat mohiyatini mantiqiy ifodalash, xaёlot olamini boyitish malakalarini o'zlashtiradi. Bu maqsadda kichik essay, tabriknoma, taklifnomalar uchun matnlarni ezish, reklama roliklari uchun matnlar ishlab chiqish kabi topshiriqlar foydalanish mumkin.
   

3. matnli axborotlarni graphics shaklga o'tkazish.

matnli, ayniqsa, katta hajmdagi matnli axborotlar talabalar tomonidan qiyin qabul qilinadi. Zamonaviy sharoitda matnli axborotlarni grafik shakliga o'tkazish talab ethylmoqda. O'quv axborotlarini grafik shakliga o'tkazishda ma'lumotlarni model, sxema, jadval, diagramma, tasvir, cluster, mathematics, fizik, geometrik ko'rinishlarida ifodalash maqsadga muvofiqdir. Bu tarzda talabalarga taqdim etilgan axborotlar talabalar tomonidan samarali qabul qilinadi.

Ayni vaqtda OTM pedagoglarini qayta tayerlash va ularning malakasini oshirish kurslarida “Pedagogik texnologiya va peda- gogik mahorat" yo'nalishida tashkil etilgan amaly mashg'ulotda
tinglovchilar bilan quyidagi matnli axborotni klasterda ifodalash ko'nikma, malakalari bilan qurollantirildi:
Xalqaro qurolli mojaro. Huquqiy tushuncha sifatida “xalqaro qurolli mojaro" ilk bor 1949-yildagi Jeneva konvensiyasining 2-moddasida urush tushunchasi bilan bir qatorda tilga olingan. Eng avvalo, “mojaro” va “xalqaro mojaro" tushunchalari o'rtasidagi farqni bilib olish kerak. Mojaro – ikki qarama-qarshilikning ixtilofi.
Xalqaro mojaro (XM) - mojaro asosida Yotgan va unda qatnashaѐtganlar o'rtasida mavjud bo'lgan ziddiyatlarning keskin shaklda ifodalovchi rasmiy, siѐsiy munosabat sanaladi. XMdan biri qurolli mojaro sanaladi. Biroq, har qanday xalqaro mojaro qurolli mojaro bo'lavermaydi. Qurolli mojaroda ikkinchi tomonga nisbatan quroli kuch ishlatiladi. Demak, qurolli kuch ishlatish qurolli mojaroning o'ziga xos jihatidir. 1975-1977-yillarda tashkil etilgan Diplomatik anjumanlarda milliy-ozodlik urushlari ham xalqaro qurolli mojaro deb e'tirof ethylgan.

“ Xalqaro qurolli mojaro” mavzusidagi o'quv axborotining klasterdagi ifodasi

4. 
   interfaol metodlardan foydalanish. Mashg'ulotlarda interfaol metod (strategiya, grafikr organayzer) lar bilan ishlash talabalar tomonidan o'quv axborotlarini tizimli, yaxlit holda o'zlashtirish imkoniyatini yaratadi. Qolaversa, interfaol metodlar ёrdamida talabalar o'quv axborotlari bilan ishlashda bilimlarni tahlil qilish, sintezlash, muhim tushunchalarni tizimlashtirish, ob'ekt, jaraёn, faoliyat, voqea, hodisalarning umumiy mohiyatini aniq ifodalash kabi ko'nikma, malakalarni o'zlashtirishga muvaffaq bo'ladi. M: