Pechat jahon-tarixi uzb 11-sinf 2018-2019 darslik

E
kstremizm va terrorizm.
 
Zamonaviy jamiyatning ko‘plab muam-
mo 
lari orasida so‘nggi paytda bir-biri bilan uzviy bog‘langan ikki 
muammo 
 
– 
 
ekstremizm va terrorizm alohida o‘rin tutadi. 
E
kstremizm 
va terrorizm insoniyatning ijtimoiy qadriyatlariga katta zarar yetka-
zadi, jamiyatda inson 
ning himoyalanganlik hissini poymol qiladi.
E
kstremizm 
 
– 
 
bu ijtimoiy-siyosiy, diniy, milliy maqsadlarga taqiq-
langan usullar orqali erishishning naza 
riyasi va amaliyoti. 
T
aqiq langan 
usullar deganda inson huquq va erkinliklariga qonunda man etilgan 
kuch ishlatish, zo‘rlik yo‘li bilan tajovuz qilish tu 
shuniladi.
Terrorizmning mudhish basharasi
E
kstremist  o‘zining  siyo siy,  diniy  yoki  boshqa  ijti moiy   xavfl i 
g‘oyala 
ri haq 
ligiga ishongan va ularni kishilar, ayniqsa, yoshlar ongi-
ga sing 
dirish uchun harakat qiladigan «g‘oyaviy» jinoyatchi. 
B
ugun 
o‘zining mutaassib g‘oyalarini isbotlash va ularni jamiyat 
ning asosiga 
aylan 
tirish uchun harakat qilayotgan, o‘z faoliyati davomida dahshat-
li g‘ayriinsoniy usul 
lardan foydalanayotgan bu guruhlar shunday 
ekstremist lardir.

---

127
E
kstremizmning eng xavfl 
 i shakli terrorizmdir. 
T
errorizm  –  bu  dav lat 
hokimiyati va mahalliy bosh 
qaruv organlari hamda xalqaro tashkilotlar-
ning  qarorlar  qabul  qilish  jarayonida  aholini  qo‘rqitish  yoki  qonunga 
xilof boshqa harakatlar bilan bog‘liq zo‘ravonlik orqali ta’sir ko‘rsatish 
mafku 
rasi va amaliyotidir. 
Y
a’ni terrorchilar hech narsa bilan chega-
ralanmagan vahshiyliklar, masalan, aholi to‘plangan joyda portlash so-
dir etish, ommaviy qatl qilish kabi usullar orqali siyosiy hokimiyatga 
intiladilar. 
U
lar hozirda ayniqsa diniy niqob 
dan keng foydalanmoqda. 
M
asalan, «
A
l-
Q
oida», 
ISHID
 kabi islom dinini niqob qilib olgan ter-
rorchi tashki 
lotlar bugun dunyoning eng katta ekstre 
mistik va terro-
ristik xavfi ga  aylan di. 
B
u xavfni bilmaydigan yoki oxiri 
gacha tushu 
nib 
yetmayotgan kishilar, ayniqsa, yoshlar terrorchilar changa 
liga ilinib qol-
moqda. 
E
kstre mistik  g‘oya lar ning  yoyili shida 
I
nternet va boshqa zamo-
naviy axborot vosita 
lari ham ma’lum salbiy rol o‘ynamoqda.
Y
aqin 
Sh
arqdagi notinch holat, u yerdan o‘n minglab qochoqlar-
ning 
Y
evropaga intilishi butun dunyoda terrorizm xavfi ni  keskin 
oshir di. 
E
ng xavfl 
isi, zamonaviy kishilarga yot bo‘lgan qo‘rqinch va 
xavotir holati butun dunyoni qamrab olmoqda.