Payvandlash metallar, qotishmalar va turli materiallarni plastik deformatsiyalash yoki biriktirilayotgan qismlar orasini qizdirish biian alomlararo birikishi natijasida ajralmas birikma hosil qiluvchi texnologik jarayondir

Payvandlash - metallar, qotishmalar va turli materiallarni plastik deformatsiyalash yoki biriktirilayotgan qismlar orasini qizdirish biian alomlararo birikishi natijasida ajralmas birikma hosil qiluvchi texnologik jarayondir.

Biriktirilayotgan qismlarga ta’sir etayotgan bosim, metalda murakkab plastik deformatsiyani hosil qiladi, natijada metall erigan metall singari oqa boshlaydi. Metall deformatsiyalanish natijasida payvand qirralar bo‘ylab harakatlanganda, o‘zi bilan turli xil kirlarni va adsorblashgan gaz qoplamlarini olib ketadi. Natijada metalning yangi toza qatlami sizib cbiqib birikma hosil bo‘ladi. Payvandlash usuliga nisbatan metalda plastik deformatsiyalanish yoki erish jarayoni sodir bo‘ladi, bu jarayonlar bilan bir qatorda turli xil kimyoviy birikmalar hamda suyuq holatdan kristallizatsiya holatiga o‘tish kabi jarayonlar sodir etiladi. 1-rasm Bosim ostida payvandlash chizmasi

Bosim ostida payvandlashniug asosiv usullar tasnifning chizmasi

Kontaktli payvandlash detallarni ular orqali o'tuvchi elektr toki biian qisqa niuddat qizdirish va siqish kuchi yordamida plastik deformatsiyalash natijasida detallarning ajralmas birikmalarini hosi! qiluvchi texnologik jarayonidir. Kontaktli payvandlash biriktiriladigan detallarni payvandlanayotgan materialning erishi nuqtasidan pastda yoki yuqorida yotuvchi haroratgacha mahalliy qizdirish yo’li bilan amalga oshiriladi, Kontaktli payvandlashda detallar atomiararo ilashish kuehlari ta ’sir qilishi hisobiga birikadi. Ushbu kuchlar ikkita metall detal orasida nam oyon bo'lishi uchun yoki ular payvandlanishi uchun ular kristall panjara parametri bilan taqqoslanadigan masofada vaqinlashlirilishi lozim. M asalan, yuqori darajada plastik m etallar - aiuminiy, mis yoki ularning qotishmalarini sovuq holatda payvandlash bunga misol bo‘la oladi. Plastikligi pastroq materiallar, masalan, po'lat sovuq holatda deyarli payvandlanm aydi, chunki detallar siqilganda yuzaga keluvchi ancha katta qayishqoq zo'riqishlar tashqi kuch olinganda ayrim nuqtalarda vujudga kelgan elem entar birikmalarm yemiradi. Kontaktli payvandlash sovuq holatda payvandlashdan shunisi bilan farq qiladiki, asosan, qizdirishda atomlarning harakatchanligi oitadi, payvandlash uchun zarur bo'lgan plastik deformatsiya darajasi kamayadi. Issiq metalning dcformatsiyasi kichikroq solishtirma bosimda amalga oshadi va payvandlashni qiyinlashtiruvchi qayishqoq kuchlarni bartaraf etadi.