Payvandlash jihozlari

Oltingugurtning ta’siri. Oltingugurt po‘latdagi zararli ara- lashma hisoblanadi. U temir sulfidi (FeS)ni hosil qiladi. Temir sulfidining erish harorati po‘latnikiga qaraganda ancha past, ya’ni 1193°C bo‘ladi.
Metalda 0,01% miqdorda oltingugurt bo‘lganidayoq chok metalining kristallanishida eritmadan donalarning chegaralari bo‘yicha oson eriydigan temir sulfid FeS ajralib chiqadi. Metalni sovitish jarayonida uning cho‘kishdan hosil bo‘lgan cho‘zuvchi kuchlanishlar ta’sirida FeS bilan to‘lgan yupqa qatlamchalari yemirilib, qizish darzlari hosil qiladi. Shunday qilib, oltingugurt po’latning qizdirilganda sinishini keltirib chiqaradi — yuqori ha- roratda uning mustahkamligini kamaytiradi.
Metaldan oltingugurtni chiqarib yuborish jarayoni oltin- gugurtsizlantirish (desulfatatsiya) deb ataladi. Oltingugurtni yo‘qotish uchun metalda yomon eriydigan, toza elementlar (Al, Mn, Ca) yoki ularning oksidlari kiritiladi. Bunda shlakda quyi- dagi reaksiyalar ayni bir vaqtda oksidsizlantirish bilan boradi:
[FeS] + (Mn) ^ (MnS) + [Fe],
[FeS] + (CaO) ^ (CaS) + [FeO].
Himoya gaziga kislorod kiritib ham oltingugurtni oksidlash mumkin.
[S] + (O2) = SO2?
Oltingugurtli gaz SO₂ atmosferaga uchib ketadi.
Fosforning ta’siri. Fosfor bo‘lganida chok metali bir jinsli bo‘lmaydi, donalari o‘sadi va plastikligi kamayadi (ayniqsa past haroratlarda, sovuqdan darz ketadigan bo‘lib qoladi). Fosfor chok metalida temir fosfidlari Fe3P va Fe2P tarzida bo‘ladi. Fosfor quyidagi reaksiya bo‘yicha chiqarib yuboriladi:
temir oksidi bilan 2Fe₂P + 5FeO = P₂O₅ + 9Fe
yoki 2Fe₃P + 5FeO = P₂O₅ + 11Fe.