Paxta va kanop uslubiy qo'llanma 2017 Yangi

Quritish shkafi
 
Masala:
Topshirilgan kanop po’stlog’ining umumiy vazni 2900 kg bo’lgan 
edi. Namuna bo’yicha uning namlik miqdori chiqarib tashlanganda 2500 kg kanop 
po’stlog’i qoldi.

 
Qabul qilingan kanop po’stlog’ining namlik miqdori qancha? 
 
O'zlashtirish uchun savollar: 
1.
Kanop tolada namlikning yuqori bo'lishi qaysi omillarga bog'liq? 
2.
Kanop tolaning pishiq bo'lishida agrotexnik tadbitlarning ahamiyatini izoxlang? 
3.
Kanop tolasining namligini aniqlashda namuna olish qanday tartibda bajariladi? 
4.
Uzun kanop tolaning pishiqligini aniqlashda namuna olish qay tartibda bajariladi?
 
 
 
26-mavzu. Kalta kanop tolasini baholash (2-soat) 

 
Darsning maqsadi: 
talabalarga
 
kalta kanop tolaga qo'yiladigan standart 
talablar, tolaning tashqi ko'rinishi, tolaning pishiqligi hamda tozaligini aniqlashni va 
baho berishni o'rgatish.
 
 
Dars uchun kerak bo’ladigan asbob-uskuna va materiallar: 
1.
Mikroskop. 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---

2.
Qisqich. 
3.
1-2- klassli texnik tarozi; 
4.
Mavzu bo’yicha tarqatma qo’llanmalar; 
5.
Kalta kanop tolasi namunalari. 
Kalta tolaning sifati uning tashqi alomatlariga, undan buralib yasalgan 
lentaning pishiqligi hamda tozaligiga qarab baholanadi. Tashqi alomatlariga qarab 
baholangan tolaning rangi, bir xil sifatli bo’lishi, kasallanmaganligi ko’zdan 
kechiriladi. Bu ko’rsatkichlar texnologik jarayonlarning ishlanadigan material 
xususiyatiga moslab tashkil qilinishiga bog’liq. 
Kalta tolaning tozaligi undan keyingi ishlash natijasida olinadigan 
mahsulotlarning sifatini belgilaydi. Shuning uchun standartda har qaysi nomerli kalta 
tola uchun ruxsat etilgan yog’ochlik qoldig’i normasi belgilangan. 
Kanop zavodlarida tola tarkibidagi yog’ochlik qoldig’ining ko’p ozligi tolani 
ko’zdan kechirib yoki laboratoriyada analiz qilib aniqlanadi. Kalta tolaning pishiqligi 
undan to’qilgan mahsulotning pishiqligini belgilaydi: pishiq toladan pishiq mahsulot 
tayyorlanadi. Shuning uchun kalta tolani baholaganda pishiqligiga katta ahamiyat 
beriladi. 
Kalta kanop tolasining eng xarakterli nuqsonlaridan biri «panja» va 
po’stloqsimon tolalardir. Bunday nuqsonlar toladan ishlangan mahsulotlarning 
sifatini pasaytiradi. 
Kalta tola GOST 9992-62 ga asosan uchta nomerga bo’linadi, bular: 1,25; 1,0; 
0,75. har qaysi nomerli kalta tola GOST ga asosan quyidagi jadvalda ko’rsatilgan 
talablarga mos kelishi shart. 
28-jadval 
Kalta 
tolaning 
nomeri 
O’ralgan 
lentaning 
mahkamligi, 
kgs (shundan 
kam emas) 
Yog’ochlik va 
chanoq 
qoldiqlari 
normasi, % 
Yog’ochlik va 
chanoq 
qoldiqlarining 
cheklangan 
normasi, % 
Dastada panja 
va chiptasimon 
tola normasi, % 
(shundan kam 
emas)