Partiya ichidagi «yot unsurlar» bilan kurash

Urush davri deportatsiyalari
Nemislar SSSRga bostirib kirganidan keyin hamma mudofaa ishlari bilan band bo‘lib, mamlakat ichida siyosiy qatag‘onlar birmuncha to‘xtaydi.
1943 yilning kuzida, urushda SSSRning qo‘li baland kelib, nemislar ortga chekina boshlaganda qatag‘onlarning yangi to‘lqini boshlanadi. Stalinning buyrug‘i bilan turli millatlar sotqinlikda ayblanib o‘z uylaridan quvg‘in qilinadi.
1943 yil 12 oktyabrda SSSR Oliy Soveti Prezidiumining RSFSR tarkibidagi Qorachoy avtonom oblastida yashovchi qorachoylarni Qozog‘iston va Qirg‘izistonga badarg‘a qilish haqida qarori e'lon qilinadi.
1943 yil 27 dekabrda qalmiqlar, 1944 yil 29 yanvarda chechen-ingushlar, 24 fevralda bolqorlar, 10 mayda qrimtatarlar, 24 iyulda mesxeti turklar o‘z uyidan quvg‘in qilinib, mamlakatning boshqa hududlariga badarg‘a qilinadi.
O‘shanda, badarg‘a qilinganlarni yuk vagonlariga tiqib olib ketishgan. Og‘ir sharoitda ularning ko‘pchiligi halok bo‘lgan. Stalin vafotidan keyin ularning bir qismiga vataniga qaytishga ruxsat beriladi.


Yevropalik mahbuslar va harbiy asirlar
Urush SSSR hududidan chiqib, Sharqiy Yevropa hududiga o‘tganidan so‘ng, GULAG qamoqxonalari harbiy asirlar va Sharqiy Yevropa mamlakatlarida SSSRga qarshi bo‘lgan aholi vakillari bilan to‘la boshlaydi.
O‘sha paytda, Polsha, Vengriya, Ruminiya, Bolgariya, Chexoslovakiya kabi mamlakatlar aholisi orasida nemislar bilan birga kommunistlarni ham birday yomon ko‘radigan insonlar yetarlicha topilar edi.
SSSR qo‘shinlari nemislarni quvib o‘sha davlatlar hududiga kirar ekan, SSSRni yoqtirmaydiganlarning aksariyati qamoqxonaga jo‘natiladi.
Urush tugaganidan so‘ng nemislar qo‘liga asir tushgan, Sharqiy Yevropa mamlakatlarida partizanlik harakatlarida qatnashgan SSSR fuqarolarning barchasi vatan xoini sifatida qamoqqa tiqiladi.
«Zvezda» va «Leningrad» jurnallari «ishi»
1946 yil 14 avgustda hukumatning «Zvezda» va «Leningrad» jurnallari haqida qarori chiqadi. Qarorda bu jurnallar o‘z sahifasida A.Axmatova va M.Zoshchenkoning «sovet realizmiga yot bo‘lgan» asarlarini bergani uchun qattiq tanqid ostiga olingan edi.
Shundan so‘ng, mamlakat bo‘ylab barcha gazeta va jurnallar «elakdan o‘tkaziladi». Yana qaytadan adiblar, jurnalistlar, adabiy xodimlar qamoqqa tiqila boshlandi. Odamlar uchun yana tahlikali kunlar boshlandi.
O‘zbek adiblaridan Shukrullo, Said Ahmad va ko‘plab adiblar o‘sha davrda qamalgan edi.