I. A. Bakieva, X. S. Xadjaev, M. Z. Muhitdinova., Sh. Sh. Fayziyev. Mikroiqtisodiyot



Download 3,77 Mb.
Pdf ko'rish
bet52/384
Sana30.12.2021
Hajmi3,77 Mb.
#98806
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   384
Bog'liq
Mikroiqtisodiyot oquv qolanma 2017 8db24-1-427

Tezkor savol-javob

 

Mos rasmda agarda pomidor narxi oshsa, pitsa uchun 

bozorda  qanday  o`zgarish  bo`lishini  ko`rsating.  Boshqa  bir  rasmda  agarda 

gamburger  narxi  tushsa,  pitsa  uchun  bozorda  qanday  o`zgarish  bo`lishini 

ko`rsating. 

 

 




 

51 


Xulosa: narxlar qanday qilib resurslarni jalb qiladi 

 

Bu bobda bozordagi talab va taklif tahlil qilingan edi. Bizning qarorlarimiz 

muzqaymoq bozorini  o`z ichiga olgan holda chiqarilgan bo`lsada, bu dars boshqa 

ko`pchilik  bozorlar  uchun  ham  o`rinlidir.  Siz  qachon  bo`lsa  ham  do`konga  xarid 

qilgani borganingizda, siz biror tovar uchun talab bildirasiz. Siz qachon bo`lsa ham 

ish  qidirganingizda,  siz  mehnat  xizmatiga  talab  bildirasiz.  Chunki  talab  va  taklif 

shunday tarqalgan iqtisodiy hodisa, talab va taklif modeli tahlil uchun kuchli qurol. 

Biz bu modeldan kelgusi boblarda takroran foydalanamiz. 

O`nta iqtisodiy tamoyillardan biri, ya’ni bozorlar iqtisodiy faoliyatni tartibga 

solib turishning yaxshi yo`li ekanligi 1-bobda muhokama qilingan edi. Bozorning 

oqibati yaxshi yoki yomon ekanligini hal qilishga hali erta ekanligiga qaramasdan, 

biz  ushbu  bobdan  bozorning  qanday  qilib  ishlashini  ko`rishni  boshladik.  Har 

qanday iqtisodiy tizimda cheklangan resurslar raqobatchilar o`rtasida taqsimlanishi 

zarur. Bozor iqtisodiyotining tayanchi talab va taklifning o`zaro bir-birini to`ldirib 

turishidir. Talab va taklifiqtisodiyotdagi ko`plab turli xil tovar va xizmatlarning 

 

narxini  aniqlab  beradi,  narxlar  bir  tomondan  resurslarni  taqsimlash  uchun  yo`l 



hisoblanadi.  

Misol  uchun,  sohil  yerining  taqsimlanishini  olaylik.  Ushbu  yerning 

cheklanganligi sababli hamma ham bu qimmat sohil yerida rohatlana olmaydi. Bu 

resurslarni  kim  oladi?  Javob  kimda  hohish  va  to`lash  uchun  yetarli  puli  bo`lsa 

o`sha kishi. Sohil yeriga bo`lgan talab va taklifning balansi uning narxini tartibga 

solib  turadi.  Shu  sababli  bozor  iqtisodiyotida  narxlar  cheklangan  resurslarni 

tartibga soib turish uchun mexanizm hisoblanadi.  

Shunga  o`xshash,  narxlar  kim  har  bir  tovardan  qancha  ishlab  chiqarish 

kerakligini aniqlab beradi. Masalan, firmalarni olaylik. Bizga ovqat yashash uchun 

kerak,  odamlarning  firmada  ishlashi  bu  muhim.  Kim  fermer  va  kim  fermer 

emasligi  qanchalik  muhim?  Erkin  jamiyatda,  bu  qarorni  qabul  qilish  uchun 

hukumat  rejalashtirish  agentliklari  yo`q.  Buning  o`rniga,  ishchilarni  firmaga 

taqsimlash  millionlab  ishchilarning  ish  qaroriga  bog’liq.  Bu  markazlashmagan 

tizim juda yaxshi ishlaydi, chunki bu qarorlar marxga bog’liq. Oziq-ovqat narxlari 




 

52 


va  firma  ishchilarining  maoshi  (mehnat  narxi)  yetarlicha  insonlar  fermerlikni 

tanlash uchun tartibga solib turiladi. 

Agarda  biror  shaxs  bozor  iqtisodiyotini  harakatini  biror  marta  ko`rmagan 

bo`lsa,  barcha  g’oyalar  o`rinsiz  bo`lib  ko`rinishi  mumkin.  Iqtisodiyot  ko`pchilik 

guruh odamlarining birgalikda faoliyat yuritishidir. Millionlab insonlarning hohish 

va  turli  xil  qobiliyatlari  bilan  bog’liq  harakatlarini  nima  muvofiqlashtiradi?  Nima 

orqali  biror  narsaga  bo`lgan  ehtiyoj  bilan  qondiriladi?  Javobi  bir  so`zda,  ya’ni 

narx.  Agar  Adam  Smitning  mashxur  nazariyasiga  ko`ra  ko`rinmas  qo`l  bozor 

iqtisodiyotini boshqarsa, unda narx tizimi bu iqtisodiy orkestrga dirijorlik qiluvchi 

o`sha ko`rinmas qo`ldir. 


Download 3,77 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   384




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish