I. A. Bakieva, X. S. Xadjaev, M. Z. Muhitdinova., Sh. Sh. Fayziyev. Mikroiqtisodiyot

 

 

 

 

 

21-rasm. Qisqa muddatli oraliqdagi investitsiya. 

Endi  chekli  qoplash  normasi  koeffitsienti 

r

  ni  va  ssuda  foiz  stavkasi 

i

  bilan 

taqqoslaymiz (2-jadval). 

r



                                           

       

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2-jadval. 

Bir yillik qo`yilgan investitsiyaning chekli oqlash normasi. 

Sotish 

quvvati,  

kg 

r

 - chekli 

oqlash normasi, 

% 

Ssuda 

foizi stavkasi 

i

, 

% 

Investitsiyani chekli 

sof oqlash normasi 

 



r

, 

% 

1000 

15,0 

10,0 

5,0 

2000 

12,5 

10,0 

2,5 

3000 

10,0 

10,0 

0,0 

Chekli foiz to`lovi + chekli foyda 

Chekli investitsiya 

100% 

* 

 

MR, MC 

MC 

MR 

MR=120000 

Sotish 

quvvati 

Q 

3000 

---

 

358 

4000 

7,5 

10,0 

-2,5 

5000 

5,0 

10,0 

-5,0 

 

Sotish  masshtabi  oshishi  bilan  o`zini  oqlash  normasi  15  foizdan  5  foizga 

tushadi. 

i r



  bo`lganda,  investitsiyadan  olinadigan  daromad  maksimallashadi, 

ya’ni sotish hajmi 3000 kilogrammga etadi. Ushbu vaziyat 2-rasmda keltirilgan. 

 

 

 

 

 

 

22-rasm. Chekli oqlash normasi va ssuda foizi stavkasi dinamikasi. 

Ssuda  foizi  stavkasi  o`zgarmas  bo`lib  10%  ga  teng  bo`lgani  uchun,  uning 

chizig`i  abtsissa  o`qiga  parallel  joylashadi.  Chekli  oqlash  normasi  do`konlarning 

sotish  quvvatiga  qarab  o`zgaradi,  ya’ni 

r

  sotish  masshtabi  oshishi  bilan  pasayib 

boradi. 

Chekli  oqlash  normasi  chizig`i  investitsiyaga  bo`lgan  talab  chizig`ini 

ifodalaydi.  Talab  chizig`idan  ko`rish  mumkinki,  foiz  stavkasi  qancha  yuqori 

bo`lsa, kapitalga bo`lgan talab shuncha kam va aksincha, foiz stavkasi qancha past 

bo`lsa,  kapital  mablag`ga  bo`lgan  talab  shuncha  yuqori  bo`ladi.  Foydani 

maksimallashtiradigan  sotish  hajmi 

i r



  bo`lganda  3000  kilogrammga  teng 

bo`ladi.