I. A. Bakieva, X. S. Xadjaev, M. Z. Muhitdinova., Sh. Sh. Fayziyev. Mikroiqtisodiyot

X BOB.  ISHLAB CHIQARISH XARAJATLARI

13

 

Bizga  ma`lumki,  iqtisodiyot  biz  har  kuni  foydalanadigan  tovarlar  va 

xizmatlarni  ishlab  chiqaruvchi  minglab  firmalardan  tashkil  topgan,  xususan, 

General Motors avtomobil, General Elektrik yoritgich chiroqlarini ishlab chiqaradi. 

Ba’zi  firmalar,  shu  jumladan  keltirilgan  firmalar  ham  yirik  bo`lib,  ular  minglab 

ishchilarni  ish  bilan  ta`minlaydilar,  firmaning  foydasini  o`rtada  bo`lishadigan 

minglab  aksiyadorlarga  egalar.  Boshqa  firmalar  esa,  masalan,  mahalliy  musiqa 

asboblari  ishlab  chiqaruvchi  yoki  sotuvchi  do`kon  rastalari  kichik  bo`lib,  ular 

faqatgina  bir  necha  kishini  ish  bilan  ta`minlaydi  va  yagona  kishi  yoki  oila 

tomonidan boshqariladi. 

Ushbu  bobda  biz  firmalarning  xarajatlari  haqida  iqtisodchilarning  hisob  -

kitoblarini  o`zgaruvchanligini  bilamiz  va  o`zgaruvchan  holatlarni  aloqadorligini 

ko`rib chiqamiz.  

Firma  xo`jayini o`z ishlab  chiqarishini  tashkil  etish  maqsadida o`z faoliyati 

uchun  zarur  bo`lgan  xomashyo  resurslarini  sotib  oladi.  Biroq  bu  yetarli  emas, 

chunki  firma  xo`jayini  o`z  ishini  yurgizishi  uchun  yaxshi  qobilyatli  ishchilarni 

saralab ishga olishi ham lozim. Shundan so`ng u o`z faoliyatini tashkil etadi va o`z 

mahsulotini iste’molchilarga sotadi. Firma xo`jayini o`z ish faoliyatini tahlil qilish 

natijasida  o`z  biznesining  o`ziga  xos  tomonlarini  payqash  imkoniyatiga  ega 

bo`ladi. Shu sababdan ham firmaning xarajatlarini iqtisodiy tomondan tahlil qilish 

zaruriyati yuzaga keladi.