I. A. Bakieva, X. S. Xadjaev, M. Z. Muhitdinova., Sh. Sh. Fayziyev. Mikroiqtisodiyot

 

 Xulosa: odamlar haqiqatda shunday deb o`ylaydimi? 

 

Iste'mol tanlovi nazariyasi odamlar qanday qarorlar qabul qilishini tasvirlaydi. 

Biz  ko`rganimizdek  keng  qo`llanmaga  ega.  Bir  kishi  qanday  qilibpizza  va  Pepsi, 

ish  va  dam  olish,  iste'mol  va  jamg'arma  va  boshqalar  orasidagi  tanlovni 

tushuntirishi mumkin. 

 Bu  nuqtada,  ammo,  siz  iste'molchi  tanlovi  nazariyasini  ba'zi  ishonchsizlik 

bilan munosabatda bo`lishingiz mumkin. Axir, siz iste'molchi hisoblanasiz. Siz har 

safardo`konga  kirib  sotib  olish  uchun  qaror  qilasiz.  Va  siz  byudjet  sig`imi  va 

befarqlik  egri  chizig`ini  chizib  qaror  qilmasligingizni  bilasiz.  Bu  nazariya 

dalillargaqarshimi? 

  Javob  yo`q.  Iste'molchi  tanlovi  nazariyasi  odamlar  qanday  qaror  qabul 

qilishiniso`zma-so`z  taqdim  qilishga  harakat  emas.  Bu  model  hisoblanadi.  Va  biz 

birinchi  bor2-bo`limda  muhokama  qilganimizdek  modellar  butunlay  haqiqiy 

bo`lish uchun mo`ljallangan emas. 

Iste'mol  tanlovi  nazariyasini  ko`rish  uchun  eng  yaxshi  yo`l  iste'molchilar 

qanday qarorlar qabul qilishi metaforasi hisoblanadi. Hech bir iste’molchi (Orada 

bir iqtisodchidan tashqari) nazariyada nazarda tutilgan aniq optimallashtirish orqali 

o`tmaydi.Biroq  iste'molchilar  o`z  qarorlarini  moliyaviy  resurslari  sig`imida  qabul 

qilishadi.  Vaberilgan  shu  sig`imlar,  ularnieng  yuqori  darajada  qondiradi. 

---

 

143 

Iste'molchi  tanlovi  nazariyasi  aniq,  iqtisodiy  tahlilga  ruxsat  bergan  holda,  bu 

shubhasiz, psixologik jarayonini bayon qilishga harakat qiladi. 

Pudding  yeyish  isbotlangani  kabi,  nazariya  qo`llanmalarini  sinovdan 

o`tkazadi.  Ushbu  bobning  oxirgi  qismida,  biz  iste'molchi  tanlovi  nazariyasini 

iqtisodiyotning uch amaliy masalalariga qo`lladik. Agar siz ko`proqiqtisodiyotning 

mukammal kurslarini olsangiz, bu nazariya ko`pgina qo`shimcha tahlil uchun asos 

berishini ko`rasiz.