I. A. Bakieva, X. S. Xadjaev, M. Z. Muhitdinova., Sh. Sh. Fayziyev. Mikroiqtisodiyot

RASM 

Keksalikdagi 

iste’mol 

 

Keksalikdagi 

iste’mol 

 

Yoshlikdagi 

iste’mol 

 

Yoshlikdagi 

iste’mol 

 

1.  Yuqori foiz stavkasi budjet 

chizig’ini yuqoriga aylantiradi 

1.  Yuqori foiz stavkasi budjet 

chizig’ini yuqoriga aylantiradi 

2… natijada yoshlikdagi  

iste’molni kamaytirib, 

ko’proq jamg’aradi 

2… natijada yoshlikdagi  

iste’molni oshirib, 

kamroq jamg’aradi 

Ikkala  chizmada  ham  qiziqishning  ortishi  budjet  chizig’ini  oldinga  siljitadi. 

(a)  panelda  iste’molchi  iste’mol  yoshlikda  kamayib,  qariganda  ortadi. 

Natijada  yoshlikdagiga  qaraganda  jamg’arish  ortadi.  (b)  panelda  iste’mol 

ikkala davrda ham o’sadi. Natijada yoshlik payti jamg’arma kamayadi. 

 

---

 

142 

muhim  masala  jamg`armafoiz  stavkasiga  javoban  qanday  bo`lishidir.  Ba'zi 

iqtisodchilar dividentva boshqa kapital daromadga soliqlarni kamaytirishni qo`llab 

quvvatladilar,  bunday  siyosat  o`zgarishi  soliqdan  keyingi  foiz  stavkasini  oshirishi 

vajamg`aruvchilarnijamg`armaga  rag'batlantiradi  degan  fikrni ilgari surdi. Boshqa 

iqtisodchilardaromad  va  almashtirish  ta’sirini  siljitgani  uchun,  bunday  soliq 

o`zgarish  jamg`armani  oshirmaydi  va  hatto  uni  kamaytiradi  deb  da'vo  qildilar. 

Afsuski,  ilmiy-tadqiqot  foiz  stavkalari  jamg`armaga  qanday  ta'siri  haqida  bir 

to`xtamga  olib  bormadi.  Natijada,  soliq  siyosatida  o`zgarishlar,  aslida, 

jamg`armani  rag'batlantirish  maqsadida  mo`ljallangan  edimi  yoki  yo`qmi  degan 

iqtisodchilar o`rtasida kelishmovchilikka olib bormoqda.