Ўзбекистон республикаси банк-молия академияси

Хулқ-атвор кўрсаткичлари – хулқ-атвор огоҳланти-
рувчи белгилар кредиторларга эгалари ва менежерла-
рининг ҳалоллиги ҳамда малакаси ҳақида маслаҳатлар 
беради. Хулқ-атвор муаммолари белгилари қуйидаги 
кўрсаткичлар билан аниқланиши мумкин:
· Алдаш / нотўғри талқин қилиш учун ҳар қандай ури-
ниш (бу аниқ огоҳлантириш белгиси ва уни ҳисобга олиш 
керак).

---

243
Ҳасан Ўткирович Раҳматов
· Молиявий ҳисобот талабларини кечиктириш учун 
мунтазам ва изчил уринишлар; турли хабарларга жавоб 
беришни истамаслик ёки истаксизлик.
· Муайян саволларга тўғридан-тўғри ва тўлиқ жавоб 
беришдан қочиш;
· Сўровлардан қочиш ёки сўровга мос келмайдиган 
маълумотларни тақдим этиш, сўровга жавоб беришда 
ортиқча кечикишлар;
· Ёзувларни бузиш ёки тасодифан йўқ қилиш имкония-
тини кўрсатадиган далиллар.
· Асосий ресурслар / ходимлар муҳим режалаштириш 
ва стратегия учрашувларида қатнашмайди.
· Катта инвестициялар, кенгайтириш режалари йўқли-
гида акс эттирилган ликвидликнинг кескин ва сезиларли 
пасайиши.
· Бухгалтерия ҳисоби ёки бухгалтерия амалиётида тез-
тез ходимлар ўзгариши.
· Ҳаддан ташқари бандлик, ходимларнинг кучи бизнес 
ҳажми билан боғлиқ эмас; компаниянинг иш ҳақи бўйи-
ча мавжуд бўлмаган ходимларни қўллаб-қувватлайди.
· Қарорни қўллаб-қувватлаш учун муайян бизнес са-
бабсиз активларни ўтказиш, бунда активни йўқотиш адо-
латли қийматдан паст бўлади.
· Бизнес эҳтиёжларига мос келмайдиган бизнес-ҳисоб-
ларнинг ортиқча миқдори.
· Эски ҳисоблар билан боғлиқ тўловларни тозалаш 
учун жорий тўловларнинг нотўғри йўналтирилиши.
· Товарлар ва хизматларни қонунга хилоф равишда 
эгаллаш мақсадида сохта ёки сохта объектларни яратиш.

---

244
Ҳасан Ўткирович Раҳматов
5.2­жадвал