Б ой аёл / т ар ж и м о н : а зи зб е к а ҳ м ад ж ан о в Т

ДУГОНАЛАР БИЛАН КЕЧКИ ОВҚАТ
Ун саккиз ёшгача аёлларга яхши ота-она 
керак, ўн саккиздан ўттиз беш ёшгача - яхши 
ташқи кўриниш, ўттиз беш ёшдан эллик беш 
ёшгача - яхши феъл-атвор, эллик беш ёшдан 
кейин эса - яхши пуллар.
Софи Такер
Кечки овқатни хотиржам ҳолатда, тинч жойда емоқчи 
бўлдик. Биз машинага ўтириб, антиқа италиан ресторанига 
бордик. Машинани ресторан хизматчисига қолдириб, ичкарига 
кирдик. Кираверишда бизни бошқа хизматчи кутиб олиб:
- Дастурхон тайёр! Вақтни ёқимли ўтказишингизни ис- 
тайман! -д ед и .
- Албатта! - деди Лесли унга.
Олдимизга официант келди.
- Нима ичасиз?
- Менимча, биз энг яхши ичимлик ичишга лойиқмиз, - 
деди Пэт.
Биз ичимлик турини айтдик ва официант буюртмани ба- 
жаргани кетди.
- Бу икки кун менинг ҳаётимни умрбодга ўзгартиради,
- деди Лесли. - Билганларимдан бошим айланиб кетяпти. 
Ҳаммангизга раҳмат!
Биз навбати билан семинаримиздан олган таассуротлари- 
миз ва келажак режаларимиз ҳақида гапирдик. Треси хулоса 
чиқарди:
- Менинг ҳаётим энди олдингидай бўлмайди. Шу ўтган 
ииллар давомида биринчи бор яна ўз ҳаёгимни назоратга олдим.
Бу пайтда официант буюрган нарсаларимизни олиб кел- 
ганди.
- Менда қадаҳ сўзи бор, - деди Лесли.
Биз бакалларни кўтардик.
214

---

- Аввало ҳаммангизни табриклайман! Бир-биримизни 
қўллаб, ёрдам бераётганимиздан жуда хурсандман. Олди- 
мизга қўйган мақсадимизда ютуқларга эришишимизни ти- 
лайман. Агар мен олдимга қўйганларимни бажармасам, сиз- 
ларнинг ҳар бирингизни шахсан уялтириб қўяман, шекилли. 
Шунинг ўзи мени олдинга боришга ундайди. Мен бирлаш- 
мамизнинг бир қисми эканимдан хурсандман. Биз учун!
- Биз учун! - қўшилдик биз.
- Биз учун ва бизнинг молиявий мустақиллигимиз учун!
- қўшилди Трейси.
ОНГНИНГ ЎЗГАРИШИ
- Бугун эрталаб тақдиримиздаги йигирма йил одинги 
тушлик тафти билан уйғондим. Биз карьерамизда кўтари- 
лишга интилиш бўйича сўзимиз бир жойдан чиққанди. Ажа- 
бланарли, қанча турли йўналишларга ўшанда биз тарқалдик. 
Ва мана йигирма йил ўтиб, яна чорраҳада турибмиз, бу са- 
фар йўллар энди бошқа йўналишга олиб боради, сармоялаш- 
га! - деди Пэт.
- Бу менинг учун улкан алмашиниш, - деди Лесли. - 
Ажабланиб тан оламан, умрим бўйи санъат билан қизиқиб 
келиб, шу ўтган йкки кун ичида қилганим - пул, сармоялаш, 
молиявий мустақиллик ҳақида гапирдим. Мен бир кун ке- 
либ шундай нарсалар билан шуғулланаман, деб ўйлаб ҳам 
кўрмаган эканман. Маблағ ва сармоялаш - бу менинг учун 
эмас, деб ўйлаб юрарканман, аммо ҳозир тушундимки, бунга 
менинг кучим етар экан. Бундан мен жуда хурсандман!
- Мен эса ишсиз бўлиб қолишдан қўрқишим оқибатида 
бировга менинг ҳаётим устидан назорат қилишига йўл бериб 
қўйганимни тушунмай келган эканман, - қўшилди Трейси.
- Мен ҳозир уйимга кетиб, бу қўрқинчдан тамомила халос 
бўламан. Буни олдинроқ англаб етмаганимга ўзимни кой- 
ийман. Майли, бўлар иш бўлди, айтишади-ку, ҳечдан кўра
- кеч! Мен ҳатто ишонаман, мени барибир ишдан бўшати- 
шади, бир томондан яхши ҳам бўлади, бошлайдиган янги
215

---

ишимга ҳамма қувватимни бағишлайман. Қаранг, қанчалар 
онгни ўзгартириш мумкин экан!
- Сен энг огриқли жойни мўлжални олдинг, Трейси, - де- 
дим мен. - Ҳамма гап айнан онгнинг ўзгаришида. Эндилик- 
да сен бир умр маошга яшайман, деб ўйламайсан, тўгрими?
- Иўқ, - деди у. - Мен доим ўйлардимки, пул топишнинг 
фақат битта йўли бор, у ҳам бўлса - маош ва менга қанча 
беришса, шунга кўниб келган эканман, у пул эса, албатта, 
чегараланган. Энди эса мен тушуняпманки, менинг имкони- 
ятларим чексиз экан. Энди ўзим қанча пул топишни ҳал қи- 
ламан. Бу факт мисолида айтиш мумкинки, ўтган икки кун 
из қолдирмай кетмади.
Лесли гапга қўшилиб деди:
- Бу суҳбатимизгача мен иккинчи ишни топсам, кўп пул 
топаман, деб ўйлаб юрардим. Лекин бу фикримдан ўзимни 
ёмон ҳис қилардим. Мен ҳам асосийси маош деб юрардим. 
Энди мен ҳозирги ишимга шунчаки мени мақсадимга олиб 
борувчи ва молиявий мустақил бўлишимга ёрдам берадиган 
бир асбобга қарагандай қарайман. Энди мен бунга бошқача 
назар ташлайман ва бошқа нарсаларга ҳам, чунки мен олдин 
тўлов ҳисобларини тўлашга жуда ҳаддан зиёд хавотир билан 
қараб, вақтимни бекор кетказган эканман, қолаверса, севган 
ишимни четга суриб ҳам қўйибман. Мен ҳаётимда биринчи 
марта тунел тўрида ёруғликни кўряпман. Энди шунчаки ҳа- 
ракатни бошлашим керак!
ҲАММАСИ ЎЗИМИЗГА БОҒЛИҚ
- Ажойиб, ўзинг ўзгаришни бошласанг, атроф ҳам ўзга- 
ра бошлайди, - дедим мен.
- Ҳақиқатда, - қўшилди менга Лесли. - Мен янги ола- 
мимда ўз ишимни, бошлиқни ва ҳатто ҳисобларни кўряпман. 
Аммо ишим ҳам, бошлиқ ҳам, ҳисоб рақамлари ҳам бир том- 
чиси ўзгармаган. Фақат мен ўзгарганман! Қизиқ, олдинги 
эримга ҳам бошқача қараймикан? Ҳамма нарса бўлиши мум- 
кин-ку.
216

---

Пэт кулиб юборди:
- Нима демоқчи бўлаётганингни тушунаман. Мен бу 
ерга келишимдан олдин эрим ўзгариб қолар, деб ўйлардим, 
энди билсам, ўзим ўзгаришим керак экан. Мен олдин усиз 
уддалай олмайман, деб ўйлардим, энди билсам, ўзим бирин- 
чи қадамни қўйишим керак экан. Албатта, ҳозир ҳам у менга 
қўшилишини истайман, лекин усиз ҳам ўйлаганларимни бо- 
шлайвераман. Кўнглимдаги муз эригандай бўлди.
- Ким билади, балки янги қарашларинг туфайли унда 
бирор ўзгаришни топарсан, - дедим мен.
Пэт бу фикрдан жилмайди.
- Мен бу йиғилишимизнинг ташкилотчиси эканман, - 
деди Пэт, - бир таклифим бор. Биз шу икки кун ичида тў- 
планган қувватни бекорга сарф қилмайлик, деб келишдик. 
Менимча, бу жуда керак.
- Менимча, сен нимани таклиф қилмоқчилигингни би- 
ламан, - деди Лесли.
- Мен таклиф қилмоқчиманки, ҳар олти ойда бир соат- 
лик телефон конференциясини амалга оширсак, - деди Пэт. -
Трейси ва Лесли, эшитинглар, ушбу соҳада янги бўлганимиз 
учун бу бизга ёрдам беради. Агар Ким ўз ёрдамини аямаса, 
биз муваффақиятга эриша оламиз. Нима деб ўйлайсизлар?
Ҳаммамиз рози бўлиб, телефон қўнғироғи кунини ва 
вақтини белгилаб олдик.
Бу сафар бакални Трейси кўтариб, тантанали равишда қа- 
даҳ сўзи айтди:
- Сизлар туфайли кўп йиллардан бери энди келажагим 
ўз қўлимдалигини ҳис қиляпман. Келинглар, ажойиб ҳаёт 
учун, соғлик учун, бахт учун... ва орзу қилсагина бўладиган 
пул оқими учун ичамиз! Ура..!
эпилог
Уйга қайтганимиздан сўнг Пэт мобил телефон автожа- 
вобини ёқиб, Женисдан келган хабарни ёқди: “Нимани ўй- 
лагандим?! - қичқирарди у. - Мен ақлдан озибман! Ўша 
чиройли йигит узоқ муносабатларга интилмаган экан, у
217

---

шунчаки бекорга ўйнаб келмоқчи бўлган экан! Аблаҳ! Ишо- 
на олмайман, нега буни олдин билмадим. Яна у жуда чирой- 
ли ҳам эмас экан! Биламан, сизлар икки кунни жуда ажойиб 
ўтқазгансиз. Афсус, мен бормадим. Энди бармоқларимни 
тишлаяпман, ўша аблаҳни келажагим деб ўйлабман. Бунинг 
ўрнига ўз келажагимни сизлар билан қурсам бўлмасмиди?!”
ОХИРГИ ФИКР БИЛДИРИШ УЧУН
Кўпинча айтишадики, пул - ҳаётда асосийси эмас, деб. 
Балки шундайдир. Аммо уларнинг ҳар бир нарсага таъсири- 
ни ёддан чиқармаслик керак: соғликни сақлаш, билим олиш, 
ҳаётий устунлик...
Баъзи ҳолларда пул одамни қул қилиши ҳам мумкин - иш 
бўйича қул, қарзлар ва баъзан муносабатларда ёки ўз танло- 
ви бўйича яшаш учун озодлик ҳам бериши мумкин.
Мен пулларни ҳаётимнинг асосий бир қисмига айланти- 
риб, озодликка эришдим. Бу менга жуда зарур эди - чунки 
менга нима қилишим кераклигини айтишлари ҳеч қачон ёқ- 
маган.
218

---