Электр энергияни ишлаб чикиш, узатиш ва тақсимлаш фанидан ээ йўналиши учун маърузалар матни



Download 2,49 Mb.
Pdf ko'rish
bet14/30
Sana30.12.2021
Hajmi2,49 Mb.
#97809
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   30
Bog'liq
elektr energiyani ishlab chikarish uzatish va taksimlash

ном

ном

U

U

2

1



 

bu yerda U

1nom 

va U


2nom

-chulg’amlarni nominal kuchlanishlari. 

Kuchlanish  transformatorida  magnit  oqim  tarqalishi  va  o’zakdagi 

isroflar o’lchov xatoligiga olib keladi:    

U% 


100


1

1

2



U

U

U

К

u

 



 

Ikkilamchi  kuchlanishni  vektori  birlamchinikiga  qaraganda  180

o

-ga 


yaqin burchakka siljitilgan, bu burchak xatoligini tug’diradi. 

 

Nominal xatolikka qarab 0,2; 0,5; 1; 3 aniqlik sinflari belgilanadi. 



 

Xatoliklar  magnit  o’tkazuvchi  konstruktsiyasi,  ‘o’latni  magnit 

singdiruvchanligi va ikkilamchi chulg’amni cos 

 siga bog’liq. 



 

Xatoliklarni kamaytirish uchun kichik magnit qarshilikka ega magnit 

o’zak  qo’llaniladi,  magnit  o’tkazgichdagi  induktsiya,  magnit  sochilishi 

kamaytiriladi  hamda  birlamchi  chulg’am  o’ram  sonlari  bir  oz 

kamaytiriladi.  Burchak  xatolik  maxsus  kom’ensatsiyalovchi  chulg’amlar 

bilan kamaytiriladi. 

 

Bajaradigan  vazifaga  bog’liq  chulg’amlari  turli  sxemalarga  ulangan 



kuchlanish  transformatorlari  qo’llanilishi  mumkin.  Masalan,  uchta 

fazalararo  kuchlanishlarni  o’lchash  uchun  ikkita  bir  fazali,  ochiq 

uchburchak  sxemaga  ulangan,  ikki  chulg’amli  NOM,  NOS,  NOL 

transformatorlardan  yoki  uch  fazali,  ikki  chulg’amli,  chulg’amlari  yulduz 

ulangan NTMK transformatordan foydalansa bo’ladi. 

Ikkilamchi yuklama qiymati: 

S

2



U

2

I



2



(



R

asb.



)

2



(

Q



asb.

)



V

A. 




 

46 


 

Katta  yuklamalarda  KT  aniqlik  klassidan  chiqib  ketadi,  ammo 

avtomatika  va  signallash  xamda  o’erativ  zanjirlarni  tahminlaydagan 

o’zgaruvchan  tok  manbasi  sifatida    ishlatilishi  mumkin.  Bunda  u 

qizdirilish  sharti  bilan  belgilanadigan  maksimal  quvvatgacha  yuklanishi 

mumkin.  Bu  quvvat  nominaldan  8

9  marta  ko’’  va  200



2000  V


A  ni 


tashkil qiladi. 

Tok transformatori birlamchi tokni o’lchov asboblari va relelar uchun 

qulay qiymatlargacha kamaytirish va o’lchov va himoya zanjirlarini yuqori 

kuchlanishli birlamchi zanjirlardan ajratish uchun xizmat qiladi, birlamchi 

chulg’am  tarmoqqa  ketma-ket  ulanadi.  Ikkilamchi  chulg’amda  zanjir 

uzunligiga qarab 1 A yoki 5 A bo’ladi.  

Nominal transformatsiya koeffitsienti: 

K

I





но м

но м

I

I

2

1



 

bu yerda I



1nom 

va I


2nom

-chulg’amlar nominal toklari. 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

33-rasm. Tok transformatorini ulash sxemasi. 

 

TT konstruktsiya bo’yicha: 



1.  Alohida turuvchi.  

2.  Joylashtirilgan. 

3.  O’tuvchi TT  

4.  Ichkariga hamda tashqariga o’rnatiladiganlarga bo’linadi. 

    Ichkariga  o’rnatiladigan  TT  ti’lari:  TKL,  T’L,  T’OL,  TSHL’,  T’OF, 

T’F.  T-tok  transformatori;  ‘-o’tuvchi;  K-g’altakli;  L-quyma  izolyatsiyali; 

F-chinni izolyatsiyali; O-bir g’altakli. 

Tashqariga o’rnatiladigan: TFN, TFKN. N-tashqariga o’rnatiladigan. 

TT lar ham ikkita xatolikka ega: 

tok bo’yi       

I%



1

1

2



I

I

I

К

I

    va    burchak bo’yicha 




 

47 


TT  xatoliklari  konstruktsiyaga  bog’liq:  magnit  o’tkazuvchi  kesimi, 

uni  materialini  magnit  singdiruvchanligi,  magnit  yo’lni  o’rta  uzunligi  va  

I

1

w



1

  ga. 


Xatoliklarni  kamaytirish  uchun  magnit  o’zak  yuqori  sifatli  ‘o’latdan 

tayyyorlanadi, chulg’amlarda maxsus ulash usullari qo’llaniladi va magnit 

o’zak sunhiy magnitsizlantiriladi. 

  Ko’yilgan talablarga ko’ra aniqlik sinflari 0,2; 0,5; 1; 3; 10 TT ishlab 

chiqariladi.  Bu  raqamlar  tok  xatoligini  nominal  tok  foizlarida  birlamchi 

chulg’am  yuklamasi 100-120%  ligida (uchta birinchi raqam) va 50-120% 

ligida  (oxirgi  ikkita  raqam)  ko’rsatadi.  0,2;  0,5  va  1  aniqlik  sinflaridagi 

transformatorlar uchun burchak xatolik ham meyorlanadi. 

 

Transformator  xatoligi  ikkilamchi  yuklama  (asbob,  sim,  kontakt 



qarshiliklari)  va  birlamchi  tokni  nominalga  nisbatan  karraligiga  ham 

bog’liq. Yuklamani tokka nisbatan oshishi xatolikni oshishiga olib keladi. 

Nominaldan  ancha  kichik  bo’lgan  birlamchi  toklarda  TT  xatoligi 

ko’’ayadi. 

 

Ko’rilgan  sinflardan  tashqari  ikkilamchi  chulg’amlar  D  turdagi 



(differentsial  himoyalar  uchun),  Z  (zamin  himoyasi  uchun),  R  (boshqa 

releli himoyalar uchun) transformatorlar chiqariladi. 

 

O’lchov  asbob  va  rele  tok  zanjiri  qarshiliklari  kichik,  sh.u.  agar 



ikkilamchi  chulg’am  uzilsa,  magnit  oqim  keskin  ortadi,  chunki  u  faqat 

birlamchi  chulg’am  MYuK  i  bilan  belgilanadi.  Bu  rejimda  magnit 

o’tkazuvchi mumkin bo’lmagan haroratgacha qizishi  mumkin, ikkilamchi 

uzilgan chulg’amda yuqori, bahzida o’nlab kilovolg’tlargacha, kuchlanish 

‘aydo bo’lishi mumkin. 

 

Bu xodisalarga ko’ra TT ikkilamchi chulg’ami birlamchi chulg’amda 



tok  oqayotganda  uzishga  ruxsat  etilmaydi.  O’lchov  asbobi  yoki  rele 

almashtirish  zarurligida  avval  ikkilamchi  chulg’am  qisqa  tutashtiriladi 

(yoki rele, asbob chulg’ami shuntlanadi). 


Download 2,49 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   30




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish