Mutaxassis xodimlarini qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti

2. Ishga qabul qilish 
O‗zbekiston  Respublikasi  Konstitutsiyasining  37-moddasida  har  bir  fuqaroning 
mehnat  qilish,  erkin  ish  tanlash,  adolatli  mehnat  shartlariga  oid  huquqlari  hamda  qonun 
bilan  belgilangan  tartibda  ishsizlikdan  himoyalanish  huquqi  mustahkamlab  qo‗yilgan. 
Mehnat shartnomasi erkin ish tanlashni ta‘minlaydi. 
Ta‘lim  muassasasi  rahbari  va  xodim  o‗rtasida  tuzilgan  Mehnat  shartnomasi  har  bir 
xodimning  mehnat  qilish  huquqini  ta‘minlaydi.  O‗zbekiston  Respublikasi  Mehnat 
Kodeksining  (keyingi  o‗rinlarda  -  O‗zR  MK)  77-moddasiga  binoan  ishga  qabul  qilishga 
xodim  o‗n  olti  yoshga  to‗lganda  yo‗l  qo‗yiladi.  Ammo,  O‗zR  MK  bundan  kichikroq 
yoshdagi shaxslarni ham ishga qabul qilishga yo‗l qo‗yishi mumkin. 
O‗n  besh  -  o‗n  olti  yoshni  to‗ldirgan  o‗smirlarni  ota-onasining  birining  yoki  ular 
o‗rnini  bosuvchi  shaxsning  yozma  ravishdagi  roziligi  bilan  ishga  qabul  qilishga  yo‗l 
qo‗yiladi. 
Ishga  qabul  qilishni  rasmiylashtirishda  ishga  kirayotgan  xodim  quyidagi  hujjatlarni 
taqdim etadi: 
pasport yoki uning o‗rnini bosuvchi hujjat, o‗n olti yoshgacha bo‗lgan shaxslar esa - 
tug‗ilganlik  haqidagi  guvohnoma  va  turar  joyidan  ma‘lumotnoma.  Ta‘lim  muassasasi 
joylashgan  hududda  doimiy  ro‗yxatdan  o‗tmagan  shaxslar  mazkur  ta‘lim  muassasasida 
ishlashga da‘vogarlik qila olmaydilar. Vaqtinchalik ro‗yxatdan o‗tgan shasxlar vaqtinchalik 
ro‗yxatdan o‗tish amalda bo‗lgan davrda ishga qabul qilinishlari mumkin; 
mehnat  daftarchasi,  birinchi  marotaba  ishga  kirayotgan  shaxslar  bundan  mustasno. 
O‗rindoshlik  asosida  ishga  kirayotgan  shaxslar  mehnat  daftarchasi  o‗rniga  asosiy  ish 
joyidan ma‘lumotnoma taqdim etadilar; 
 harbiy  xizmatga  majbur  yoki  chaqiriluvchilar  tegishlicha  harbiy  bilet  yoki  harbiy 
hisobda turganlik to‗g‗risidagi guvohnoma; 
oliy  yoki  o‗rta  maxsus  o‗quv  yurtini  tamomlaganligi  to‗g‗risidagi  diplom,  zarur 
bo‗lganda qo‗shimcha ravishda qayta tayyorlash kurslaridan o‗tganlik to‗g‗risidagi, diplom 
nostrifikatsiya qilinganligi to‗g‗risidagi sertifikat. 
Ishga  qabul  qilish  vaqtida  ishga  kirayotgan  shaxsdan  qonun  hujjatlarida  nazarda 
tutilmagan hujjatlarni talab qilish taqiqlanadi. 
Masalan, ba‘zi ta‘lim muassasalari rahbarlari ishga kirayotgan shaxsdan turar joyidan 
ma‘lumotnoma  talab  qiladilarki,  bunga  zaruriyat  yo‗q,  negaki,  ishga  kiruvchi  doimiy 

---

 
22 
ro‗yxatdan  o‗tganligi  to‗g‗risidagi  ma‘lumotlar  qayd  qilingan,  ya‘ni  yashash  joyi 
ko‗rsatilgan pasport kseronusxasini taqdim etishadi. 
Shuningdek,  ayrim  ta‘lim  muassasa  rahbarlari  yangi  ishga  hujjat  topshiradigan 
fuqarolardan  tibbiyot  muassasalardan  sog‗lig‗i  to‗g‗risida  ma‘lumot  talab  qiladi,  bu 
qanchallik to‗g‗ri? 
Bunday xujjatlar talab etish mumkun emas. 
Demak  yuqoridagi  keltirib  o‗tilgan  holatlardan  kelib  chiqqan  holda,  ishga  kirgan 
xodimdan quyidagi hujjatlar qabul qilinadi va rasmiylashtiriladi: 
1. Shaxsiy ishi; 
2. Pasport nusxasi; 
3. Diplom nusxasi; 
4. Tarjimai hol; 
5. Ariza; 
6. Mehnat shartnomasi; 
7. Ishga qabul qilish to‗g‗risidagi buyruq; 
8. Mehnat daftarchasiga qayd etish; 
9. Shaxsiy varaqa va T-2 shaxsiy kartochkasi; 
10. Ish haqi bo‗yicha shaxsiy hisobvarag‗i.