Veterinariya m I k r o b I o L o g I y asi

Morfologiyasi va tinktorial xususiyatlari. 
Cl. botulinum
bo‘yalgan preparatlarda 
uchlari qayrilgan, uzunligi 4-9 mkm, eni 0,6-0,8 mkm tayoqchalar ko‘rinishida bo‘ladi. 
Bakteriyalar alohida yoki juft, ba‘zida qisqa zanjir shaklida joylashadi. Mikrob 
harakatchan- peritrix. Sporalari oval shaklida bo‘lib, hujayra markazida yoki chekkalariga 
yaqin joylashadi. U teniis raketkasi shaklini eslatadi. Kapsula hosil qilmaydi. Vegetativ 
hujayralari anilin bo‘yoqlar bilan yaxshi bo‘yaladi. Yosh kultura va to‘qimadan 
tayyorlangan preparatlarda grammusbat, eski kulturalarda- grammanfiy bo‘yaladi. 
Kultural xususiyatlari
. Botulizm qo‘zg‘atuvchilari jiddiy anaeroblar. Ularni o‘stirish 
uchun maxsus oziqa muhitlar- glyukoza-qonli Seyssler agari, glyukozali jigarli agar, 
glyukozali jelatina, glyukozali tik agar, Kitt-Tarossi muhiti va h.k.lar ishlatiladi. 
Bakteriyalarning o‘sishi va toksin hosil qilishi uchun optimal harorat 
A, B, C
va 
D
tiplari 
uchun- 35
0
C, 
Y
va 
F
tiplari uchun -28-30
0
C. 
A
va 
C
tiplari 10-55
0
S da ham rivojlanadi. pH 
7,4-7,7. Botulizm qo‘zg‘atuvchisi, kulturasi oziqa muhitlarda yuqori namlik bo‘lganda, 
neytral yoki kuchsiz ishqorli muhitlarda kuchli zahar hosil qilish xususiyatiga ega. Kitt-
Tarossi muhitini loyqalantiradi, keyin cho‘kma hosil bo‘lib, suyuqlik tiniqlashadi, 
kulturadan achigan moy hidi keladi. Seyssler agarida tiniq koloniyalar- shudringsimon, 
mayda bir necha millimetrli, chetlari tekis yoki qirqilgandek, yaltiroq yuzali, gemoliz 
zonasi bilan o‘ralgan koloniya hosil qiladi .Koloniyalar sal qo‘ng‘irroq yoki kulrang-xira 
bo‘lib, o‘rtasi botiq yoki bo‘rtiq bo‘ladi. Bitta shtammning o‘zida bir necha xil tip 
koloniyalar uchraydi. Tik agarda koloniyalar yasmiq yoki markazi zich paxta 
bo‘lakchasiga o‘xshaydi.