Veterinariya m I k r o b I o L o g I y asi

Tayanch iboralar:
Salmonellalar, go‘sht peptonli agar, bulon, endo muhitlari, 
kultura suspenziyasi, tashlangan homila, parenximatoz organlar, serologik tipizasiya, 
septisemiya, toksikoinfeksiya, differensial diagnostik oziq muhitlar, mikroskopiya.
 
 
Salmonellalar 
– odam va hayvonlar uchun patogenli bo‘lib salmonel lyoz 
kasalligini chaqiradi. Bu nom amerikalik olim Salmon sharafiga qo‘yilgan. 
Salmonellyoz barcha turdagi yosh hayvonlarning septik shaklida namoyon 
bo‘ladigan, o‘tkir o‘tadigan yuqumli kasallikdir. Qo‘zg‘atuvchilari 
Salmonella 
avlodiga 
kiradi. Buzoqlar 3 – 4 haftadan 4 oylikgacha bo‘lgan yoshda kasallanadi, qo‘zg‘atuv 
chisi – 
S.enteritidis
va 
S.typhimurium
lar. Kasallik isitma va kuchli ich ketish bilan 
kechadi (katta yoshdagilari salmonella tashuvchi hisoblanib, kasallik klinik belgilarsiz 
o‘tadi). Cho‘chqalar 4 oylikgacha bo‘lgan yoshda kasallanadi, qo‘zg‘atuvchisi 
S.choleraesuis, S.typhimurium
. Qo‘ylar barcha yoshida kasalalnadi, ona qo‘ylarda 
salmonellyozli bola tashlash kuzatiladi, qo‘zg‘atuvchisi – 
S.abortus ovis
. Toylar 
ko‘pincha ona qornida zararlanadi, natijada biyalar homila tashlaydi. Ularda kasallikni 
S.abortus eqvui 
qo‘zg‘aydi. Parrandalar salmonellyozi jo‘jalar hayotining birinchi 
kunlari va haftalarida yalpi kasallanish va o‘lim bilan namoyon bo‘ladi. Tovuq homilasi 
va katta yoshdagi parrandalar ham kasallanadi. Qo‘zg‘atuvchisi 
S.pullorum 
(S.gallinarum).
Salmonellyoz bilan zararlangan mahsulotlarni (go‘sht, tuxum, sut) 
yeganda odamlarda toksikoinfeksiya paydo qiladi. 
Morfologiyasi
. Salmonellalar grammanfiy, tayoqchasimon, uchlari qayrilgan, 2 – 4 
mkm kattalikdagi bakteriyalar. Spora va kapsula hosil qilmaydi, bittadan, ba‘zan 
ikkitadan joylashadi. 
S.pullorum
dan tashqari, barchasi harkatchan (peritrixlar) dir.