Бошланғич таълим кафедраси

4. Buyumga badiiy ishlov berish. Bu maqsadda rasm chizish, kuydirish, o‗yish 
kabi usullar bilan qalamdon sirtida turli xil tasvirlarni hosil qilish, laklash yoki 
bo‗yash kabi ishlar bajariladi. Bu ishdan V-VII sinflarda yog‗ochlarni arralash, 
randalash, 
o‗yish-teshishga 
oid 
amaliy 
mashg‗ulotlarda 
yoki 
to‗garak 
mashg‗ulotlarida foydalanish mumkin. Shuningdek, bunda uycha, televizor, ryumka, 
raketa tashuvchi mashina (katyusha) va boshqa shu kabi ko‗rinishdagi qalamdonlarni 
yasash ham mumkin. Shuni alohida ta‘kidlash zarurki, sirtdan qaraganda sodda 
ko‗ringani bilan birgina yuqorida keltirilgan qalamdonlarni tayyorlashga oid masalani 
yechishda o‗quvchilarning ancha ijodiy yondashuvlarini tashkil qilish talab etiladi. Bu 
esa oson ish emas. Yuqorida eslatilganidek, bunday buyumlarni loyihalashga va 
tayyorlashga oid pedagogik jarayonni tashkil etishda ishni bosqichma-bosqich holda 
mazmuni murakkablashib boradigan masala va topshiriqlardan foydalanish orqali olib 
borish maqsadga muvofiqdir. Shulardan bir nechasini ko‗raylik.
1-masala. Uzunligi 160 mm, eni 60 mm, qalinligi 50 mm bo‗lgan taxta 
bo‗lagidan qalamdon yasang. Unga 6 ta qalam joylansin. 
Yechish. Masala shartini tahlil qilish. Ma‘lumki, V sinfda o‗quvchilar 
yog‗ochlarga ishlov berish texnologiyasiga oid amaliy mashg‗ulotlarda yog‗ochlar va 
ularni ishlash usullari haqida dastlabki ma‘lumotlarni oladilar. Turli xil sodda 
buyumlar, jumladan, taxtachalar (brusoklar) tayyorlaydilar. Ana shu taxtachalardan 
yuqorida aytilgan qalamdonni tayyorlash mumkin. Yuqorida eslatilganidek, qalamdon 
ish joyini saranjom-sarishta tutishda ishlatiladigan buyumlardan biri bo‗lib, uning 
asosiy vazifasi – qalam va ruchkalarni saqlash. Qo‗shimcha vazifasi – undan parma, 

---

190 
chekich (kerner), chizg‗ich, otvertka, mix kabi narsalarni saqlashda ham foydalanish 
mumkin.