Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti I. I. Xamidov xalqaro marketing

5.3-rasm. Marketing tadqiqotlari turlari va ularning 
qo‘llanilishi. 
Birlamchi Tadqiqot 
Ikkilamchi Tadqiqot 
Suhbat o‘tkazish – intervyu metodi 
Fokus – guruhi tadqiqot metodi 
Etnografiya tadqiqot usuli 
Miqdor ko’rsatkichli so‘rovnomalar 

---

63 
Mavzu bo‘yicha qisqacha xulosalar 
Bugungi kunda eksportni rivojlantirish bu makroiqtisodiy 
barqarorlikni ta‘minlashga, ishlab chiqarishni rivojlantirishga, 
investitsion faoliyatni rag‘batlantirishga yo‘naltirilgan davlatning 
umumiy iqtisodiy siyosatining ajralmas bir qismidir. Eksportni 
kengaytirish – respublikaga erkin muomaladagi valyutaning kirib 
kelishini kuchaytirish hamda milliy valyutani mustahkamlash 
demakdir. Bu korxonalar ehtiyojmand bo‘lgan yangi texnologiyalar 
ham demakdir. Bu ijtimoiy masalalarni hal etish – ish haqini oshirish, 
ijtimoiy infrastrukturani kengaytirish demakdir. Bu ishlab chiqarishni 
muntazam yangilab turishni kuchli tarzda rag‘batlantirish demakdir. 
Marketingda ehtiyojlarni qondirish uchun iste‘mol qilish yoki sotib 
olish mumkin bo‘lgan barcha narsa tovar deb ataladi. Tovar birligi – 
boshqalardan ajralib turuvchi bir butunlik, yaxlitlik bo‘lib, narxi, 
tashqi ko‘rinishi va hajmi kabi ko‘rsatkichlar bilan tavsiflanadi. 
Oddiy kengaytirish yoki eksport strategiyasi firmaning eksport 
assortimentiga standart yondashuvni nazarda tutadi. Bu holda firma 
tashqi bozorda ham ichki bozordagi tovarlarni ishlab chiqaradi va 
sotadi. Bunda tovarning rivojlanish jihatlaridan hech biri (tovar 
tavsifnomasi, o‘rami va tashqi ko‘rinishi) o‘zgartirilmaydi va tashqi 
bozorning sharoitlariga moslashtirilmaydi. Mahsulotning moslashish 
strategiyasi tashqi bozor va muhitning xususiyatlarini hisobga olgan 
holda tovarni modifikatsiyalashdan iborat. Moslashish nafaqat tovar 
tavsifnomalariga (sifati, tashqi ko‘rinishi), balki uning o‘rovi va servis 
xizmat ko‘rsatilishiga ham taalluqli bo‘lishi mumkin. Jadvalda tovar 
modifikatsiyasining to‘rtta varianti ko‘rib chiqilgan.