Qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti texnologiya fakulteti

 
YOSTIQCHALARNING HOSIL BO‘LISHI 
Kasallikning bu ko’rinishi faqat zamburug`lar uchun xos. O‘simlikning zararlangan 
a`zosi sirtida zamburug`ning sporasi to’plamidan iborat yostiqchalar hosil bo’ladi. 
Zamburug` avval epidermis ostida rivojlanadi va sporalari yetilgandan so’ng, 
o’simlik sirtida yostiqchalar yuzaga keladi. 
 
 
SO‘LISH 
So’lish – o’simlikning ildizi yoki o’tkazuvchi to’qima naychalarini zararlanishi 
tufayli sodir bo’ladi. Mikroorganizmlar ta`sirida so’lish yuzaga kelsa, o’simlikning 
o’tkazuvchi to’qima naylari spora yoki mitseliylari bilan to’lib, ulardan 
ajralayotgan zahar tufayli naylar qo’ng`ir tusga kiradi. Bu esa suvni ildizdan 
yuqoriga ko’tarilishiga xalaqit beradi.
Tashqi muhitning yuqumsiz sharoiti ham o’simlikning so’lishiga sababchi bo’lishi 
mumkin (qurg`oqchilik, ildizni qirqilishi). 
SHISHLARNI HOSIL BO‘LISHI 
Shishlar kasallikni qo’zg`atuvchilari ta`sirida o’simlikning hujayralari sonining 
ortishi (giperplaziya) yoki ular hajmini kattalashishi (gipertrofiya) natijasida 

---

~ 69 ~ 
yuzaga keladi. Ayrim hollarda bu ikki jarayon bir yo’la kechadi. O‘simlikning turli 
a`zolarida poya, ildiz va barglarida shishlarni kuzatish mumkin. 
CHIRISH 
Chirish o’simlik a`zolarining turli qismida kuzatiladi, lekin ko’pincha ular sersuv 
va ozuqa moddaga boy bo’lgan joylarida uchraydi. Mikroorganizmlar ajratgan 
fermentlar ta`sirida oldin xujayra oraliq moddalar, so’ngra hujayra devori 
yemiriladi, buning natijasida yumshoq, quruq yoki qattiq to’plam yuzaga keladi. 
O‘SIMLIK A`ZOLARINI O‘ZGARISHI 
Zararlangan o’simlik a`zolarining shakli kasallik ta`sirida o’zgarishi mumkin. 
Ularning shaklini o’zgarishiga o’simlik a`zolariga oziqa moddalarning etib 
kelmasligi yoki to’qima hujayralarining bir tekis rivojlanmasligi sababchi bo’ladi.