Qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti texnologiya fakulteti

Kerakli jihozlar: 
O‘simlik kasalliklari namunalari, qisqich, kesish pichoqchasi, 
yuqtirish ignasi, kattalashtirgich oynasi, mikroskop, rezina taglik.
 
Topshiriq: 
1.Kasallikni tashqi belgilari bilan tanishish. 
2.Mikroskopda ko’rish va rasmlarni chizish. 
 Mashg’ulot mazmuni:
Patologik jaraynni kechishi o‘simliklardan kasallik 
belgilarini yuzaga kelishiga sababchi bo‘ladi. Bu kasalliklarni kelib chiqishiga 
qarab yuqumli va yuqumsiz kasalliklarga ajratiladi. 
Yuqumsiz kasalliklar
o‘simlikni o‘sishi va rivojlanishi uchun noqulay 
bo‘lgan tashqi muhit, ya’ni tuproqdagi oziqa moddalarini va namlikni kam yoki 
ko‘p bo‘lishi, obu-havo sharoitining noqulayligi, mexanik shikastlanish, havodagi 
zaharli moddalar, ionli nurlar ta’sirida yuzaga keladi. 
Yuqumli 
kasalliklarni
viruslar, 
mikoplazmalar, 
bakteriyalar, 
aktinomitsetlar, zamburug‘lar va gulli parazit o‘simliklar qo‘zg‘atadi. 

---

~ 68 ~ 
29-rasm. Noqulay tabiiy sharoitlar natijasida kartoshkada yuzaga 
chiqadigan yuqumsiz kasallik belgilarining ko‘rinishi
.
30 - rasm. Pomidorning quruq chirish (makrosporioz) kasalligi. 
zararlangan barg. 2- zamburug‘ konidiyalari. 3,4- zararlangan mevalar 
DOG`LARNI HOSIL BO‘LISHI 
O‘simlikning zararlangan a`zolari sirtida to’qimalarning nobud bo’lishi tufayli turli 
shakldagi va rangdagi dog`lar yuzaga keladi. O‘simlik to’qimasi ikki xil sababga 
ko’ra nobud bo’ladi. Birinchi - qo’zg`atuvchilar ta`sirida, ikkinchisi – o’simlik 
o’zini-o’zi himoya qilishi natijasida. Bu holatda patogenni organizmda tarqalishini 
cheklash uchun qo’zg`atuvchi kelib tushgan joyda o’simlik to’qimasining 
hujayralari qurib qoladi. 
G`UBORLARNI HOSIL BO‘LISH 
O‘simlik kasalliklarining bu ko’rinishi faqat zamburug`lar uchun xos. ~uborlar 
zamburug`ning mitseliy va sporali to’plamidan iborat bo’lib, zararlangan o’simlik 
a`zolari sirtida hosil bo’ladi. Ularning rangi turli tuman bo’lishi mumkin.