‘z b e k ist 0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

3.77-shakl.
2-bosqich. Tkki kvadrat oralig‘iga yarimaylana chizib chiqiladi.
3-bosqich. Yuqorida chizilgan yarimaylanalar teskari holatida
3.76-shaklda ko‘rsatilganidek qilib chiziladi.
4-bosqich. Ikkala bodomning pastidan va yuqorisidan kurtaklar 
chiqariladi.
Xuddi shu singari bosqichlar asosida boshqa naqsh gullari chiziladi. 
Har bir naqshni puxta o‘rganib olish uchun uni 
5 -1
marta takror va tak- 
ror chizib, mashq qilinadi. Bu mashqlami bajarishda chiziqlaming ravon, 
nafis va chiroyli chiqishiga e’tibor beriladi (3.77-shakl).
Naqsh m o‘yqalam yordamida bo‘yaladi. Qalamni yoki mo‘yqalamni 
rassom-musawir nay novi holda ushlab chizsa, musawir-naqqosh uch 
barmoq bilan ushlab chizadi.
Keyingi mashqda 3.77-shakldagi naqshni yasash mumkin. Umuman, 
naqsh yasashni o‘rganish jarayoni oddiydan murakkabga qarab olib bori-

---

ladi. Topshiriqda bitta oddiy, bitta 3.75-shakl.dagi murakkab naqshni ba- 
jarish tavsiya etiladi.
Naqshlarning geometrik asoslari. 
Naqshlaming asoslarini kesma 
yoki aylanani o ‘zaro teng yoki propotsional bo‘laklarga bo‘lish usullari- 
ni tashkil etadi.
Faraz qilaylik, aylanani biror sondagi teng boiaklarga bo‘lish kerak 
bo‘lsin. Bunda aylana uzunligiga teng b oig an ip olinib, uni buklash yor­
damida berilgan aylanani boiaklarga bo‘lib chiqiladi va aylana yoy lari 
o‘sha boiaklarga teng qilib olinadi.
Bu yerda to‘g ‘ri chiziq kesmasi va aylanani o ‘zaro teng boiaklarga 
b o iish soni m aium boim asidan oldinroq, yuqorida aytilgan usul bilan 
amalga oshirish mumkin. Bunday naqsh yasash antik davr (er. avvalgi 
4-2 ming yilliklar)dan beri m a’lum. Aylanalami yuqori aniqlikda teng 
juft boiaklarga bo iish esa eradan avvalgi 1 ming yilliklaming ikkinchi 
yarmi boshlariga to‘g‘ri keladi.
Undan keyingi davrlarda aylananing teng uchga qoldiqsiz boiinuvchi 
har qanday boiaklarga taqsimlanishini, aylana boiaklarining