O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi mirzo ulug„bek nomidagi



Download 4,8 Mb.
Pdf ko'rish
bet38/162
Sana27.05.2023
Hajmi4,8 Mb.
#944404
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   162
Bog'liq
materiallar uzmu 2021.12.03

Adabiyotlar
1.
Захаров В.П. Богданова С. Корпусная лингвистика. Учебное пособие. – Санкт-
Петербург, 2020. 
2.
https://postnauka.ru/video/7783. Плунгян В. Корпусная лингвистика // ПостНаука 
[Электронный ресурс]. 2013.


57 
3.
Ҳамроева Ш. Ўзбек тили муаллифлик корпусини тузишнинг лингвистик асослари. 
Монография. – T., 2020. 
4.
Ҳамроева Ш. Корпус лингвистика атамаларининг қисқача атамалар луғати. 
Тошкент, 2018. 
 
MORFEMANING LISONIY O
ʻ
RNI 
A.Uralov, f.f.n (PhD) 
 
Ayrim adabiyotlarda morfemani nutqiy birlik deb qaralsa, ayrimlarida esa lisoniy birlik deb 
talqin etiladi. Morfema – tilning eng kichik ma‘noli qismi, deyilishi unga til qurilishining tarkib 
topdiruvchi birlik deb qaralishidadir. Misol tariqasida ko
ʻ
radigan bo
ʻ
lsak, ―dasturchi‖ so
ʻ
zini ikki 
morfema ajratish holatini olish mumkin. Bunda ―dastur‖ asos morfema, -chi qo
ʻ
shimcha sifatida 
qaralgan. Shuni unutmaslik kerakki, bu yerda ―dastur‖ asos morfema sifatida qaralishi bu nutq 
birligiga tegishlilik nuqtayi nazaridan belgilanadi, binobarin ―dastur‖ birligi nutqiy birlik sifati-
dagina morfema hisoblanib, tilshunoslikning leksikologiya hamda morfemika bo
ʻ
limlarida lek-
sema sifatida qaralishi lozim. -chi morfemasi esa har qanday bo
ʻ
limda ham morfema bo
ʻ
lib xiz-
mat qilaveradi.
Umuman olganda, morfem tahlil jarayonida har qanday so
ʻ
zni tarkibiy qismlarga ajratga-
nimizda leksema+morfema(lar)ga ajratish to
ʻ
g
ʻ
ri qaror hisoblanadi. Garchi leksema tarkibida 
morfema mavjud bo
ʻ
lmaganida ham (nol ko
ʻ
rinishga ega bo
ʻ
lishi ham mumkin) bu qonuniyat o
ʻ

ijrosini topadi. 
So
ʻ
zning ayrim qo
ʻ
shimcha – morfema (forma) olmagan ko
ʻ
rinishi paradigmada, shakl-
langan ko
ʻ
rinishlar ichida, o
ʻ
zining maxsus qo
ʻ
shimcha – affiks (forma) olmaganligi bilan ajralib 
turadi. Bu nol forma sanaladi: bosh kelishikdagi, birlikdagi: ot 
(

Download 4,8 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   162




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish