O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi mirzo ulug„bek nomidagi

I. Mustaqil ma‟noli so
ʻ
zlardan paydo bo
ʻ
ladi.
Tildagi lug
ʻ
aviy birliklarning ayrimlari, 
vaqtlar o
ʻ
tishi bilan, ma‘no jihatdan o
ʻ
zgaradi. Bunga ularning fonetik jihatdan sezilarli darajada 
o
ʻ
zgarishi sabab bo
ʻ
ladi. Bora-bora bunday so
ʻ
zlar affiks qiyofasini oladi.
Bunday affikslarga quyidagilar kiradi:
-m, -miz:
ona-m//ona-miz, oila-m//oila-miz, dala-m//dala-miz. Bu affikslar otlarning birinchi 
shaxs egalik ma‘nosining birlik 
(-m)
va ko
ʻ
plik 
(-miz)
shakllarini hosil qiladi. Ularning 
-m
shakli 
MEN,
-miz
shakli 
BIZ
olmoshlarining affikslashgan muqobillaridir.
-M, -miz
qo
ʻ
shimchalari undosh bilan tugagan so
ʻ
zlarga 
–I-
interfiksi yordamida birikadi: 
kitob I m // kitob I miz, uy I m // uy I miz, maktab I m // maktab I miz, ish I m // ish I miz
va b. 
- jak
: kelajak, borajak. Bu affiks ―vaqt‖ ma‘nosidagi ―chog
ʻ
‖ 
(kelar chog
ʻ
i, borar chog
ʻ
i)
so
ʻ
zining qo
ʻ
shimchaga aylangan shakli; 
- digan:
boradigan, keladigan, o
ʻ
qiydigan. Bu morfema ―turmoq‖ so
ʻ
zining (borib turgan, 
kelib turgan, o
ʻ
qib turgan) affiksga aylangan shakli; 
- iz:
o
ʻ
qingiz, boringiz, kelingiz. Bu affiks fe'llarning 2-shaxs ko
ʻ
pligi shakli bo
ʻ
lib, ―siz‖ 
olmoshining qo
ʻ
shimchaga aylangan muqobilidir: 
o
ʻ