Buxoro davlat universitetining

 
8. Otamirzayeva S., Yusupova M. O‘zbek tili ( o‘quv qo‘llanma) —
Tоshkent, 2004.
 
 
 

---

119 
III-Bob. LEKSIKOLOGIYA
 
3.1. Leksikologiya, uning obyekti, turlari, vazifalari. Ona tili 
lug‘at tarkibining ma’no jihatdan tavsiflanishi 
 
Tayanch soʻz va iboralar: 
leksikologiya, leksika, semasiologiya, 
so‘z,
 
so‘z ma’nosi, leksik tizim, lug‘aviy ma’no guruhi,
 
leksema, 
leksik ma’no, tushuncha, grammatik ma’no, semasiologiya, hissiy 
ma’no, uslubiy ma’no, oʻz ma’no, koʻchma ma’no, metafora, 
metonimiya, sinekdoxa, vazifadoshlik, kinoya. 
Mashg‘ulotning maqsad va vazifalari: 
-
talabalarga leksikologiyaning obyekti, predmeti, vazifalari, 
o‘zbek tili lug‘at tarkibining ma’no jihatdan tavsiflanishi haqida 
nazariy tushunchalar berish; 
-
soʻzning lugʻaviy, grammatik ma’nosi, hissiy va uslubiy ma’no, 
oʻz ma’no, koʻchma ma’no haqida malaka hosil qildirish, mavzuga 
doir test topshiriqlarini bajarishga o
‘
rgatish, so‘z ma’nolarining 
ko‘chish yo‘llari bilan tanishtirish. 
Kutilgan natijalar:
-
talabalar 
leksikologiyaning 
obyekti, 
predmeti, 
vazifalari 
to‘g‘risida nazariy bilim va ko‘nikmalarni egallaydi; 
-
talabalar soʻzning lugʻaviy, grammatik ma’nosi, hissiy va 
uslubiy ma’no, oʻz ma’no, koʻchma ma’no haqida zaruriy bilimlarga 
ega bo‘ladi; 
-
talabalarda so‘z ma’nolarining ko‘chish yo‘llariga oid test 
topshiriqlarini yechish ko‘nikmalari shakllantiriladi.
Leksikologiya o‘zbek tili lug‘at boyligini, so‘zning lug‘aviy 
ma’nosini o‘rganuvchi bo‘limdir. 
O‘zbek tilida ishlatiladigan so‘zlarning barchasi tilning 
lug‘at boyligini (leksikasini) tashkil qiladi. 
Leksika atamasi ikki ma’noda qo‘llaniladi: 
1.
Tilning lug‘at tarkibi, so‘zlar yig‘indisi. 
2.
Lug‘at tarkibini o‘rganuvchi tilshunoslikning alohida 
bo‘limi. 
Leksika 
atamasining 
ikkinchi 
ma’nosi uchun 
leksikologiya atamasi ham qo’llaniladi. 
Leksikologiya tilning lug‘at tarkibini ikki tomonlama: 1)