Qurilish materiallari ishlab chiqarish korxonalarining iqtisodiyoti

Nazorat va muhokama uchun savollar
1.
Asosiy fondlar nima va ularning kengaytirilgan ishlab chiqarishdagi roli 
qanday? 
2.
Asosiy ishlab chiqarish fondlari tuzilmasi deganda nima tushuniladi hamda 
ularning sanoat tarmoqlari bo‘yicha farqlanishiga nima sabab bo‘ladi? 
3.
Korxona va sanoat tarmog‘ini ishlab chiqarish quvvatlarini hisoblash usuli, 
turi va tushunchalari qanday? 
4.
Asosiy fondlar va korxona ishlab chiqarish quvvatidan foydalanishni 
yaxshilashning qanday yo‘nalishlari mavjud? 
 

---

84 
7-BOB. QURILISH KORXONALARINING AYLANMA MABLG‘LARI VA 
KAPITALNING SHAKLLANISHI 
7.1. Qurilish korxonalarida aylanma mablag‘lar tushunchasi va ularning 
korxona faoliyatidagi ahamiyati 
7.2. Qurilish korxonalarida aylanma mablag‘larning tuzilmasi va harakati 
hamda ularning korxona iqtisodiyotiga ta’siri 
7.3. Aylanma mablag‘lardan foydalanish ko‘rsatkichlari va ularning 
aylanishini tezlashtirish yo‘llari 
 
7.1. Qurilish korxonalarida aylanma mablag‘lar tushunchasi va ularning 
korxona faoliyatidagi ahamiyati 
Korxonalar ishlab chiqarish faoliyatini tashkil qilishda mehnat qurollari (asosiy 
fondlar) va ishchi kuchidan tashqari, 
aylanma mablag‘larga
ham ega bo‘lishlari 
zarur. Aylanma mablag‘lar ishlab chiqarishning aylanma fondlari va muomala 
fondlarini tashkil qilishga mo‘ljallangan pul mablag‘laridan iborat. Aylanma 
mablag‘lar, qoidaga ko‘ra, korxonaning hisob raqamida naqd pul ko‘rinishida 
jamg‘ariladi. Har bir korxonaning aylanma mablag‘lari asosiy fondlarning texnik 
holati va mahsulot ishlab chiqarish dasturi bilan bog‘liq. Korxona qanchalik katta va 
uning ishlab chiqarayotgan mahsulotlari turlari ko‘p bo‘lsa, aylanma mablag‘lar 
shunchalik ko‘p talab qilinadi. Aylanma mablag‘lar ishlab chiqarish va uning 
uzluksizligini ta’minlashning moddiy asosi hisoblanadi.
“Aylanma mablag‘lar” atamasidan tashqari “aylanma kapital” iborasi ham 
ko‘p qo‘llanilib, asosan iqtisodiy nazariya va xo‘jalik yuritishning xorijiy 
tajribasidan olinadi. Mohiyatiga ko‘ra,