Tema: Etnologiyada madaniyat tushunchasi. Moddiy va manaviy madaniyat. Reja

Tema: Etnologiyada madaniyat tushunchasi. Moddiy va manaviy madaniyat.
Reja:

1. Etnologiyada madaniyat tushunchasi va uning o’ziga xos xususiyatlari.

2. Dasturiy moddiy madaniyat va uning turlari.

3. Xalqimiz ma`naviy madaniyati va uning tariximizdi o’rganishdagi ahamiyati.

Tayanch iboralari

Madaniyat tushunchasi, Etnologiya ilmidagi madaniyat tushunchasi. Xalqimizning dasturiy moddiy va manaviy madaniyati va ularning turlari.

Daslavki etnografik ma`lumotlar ibtidoiy jamiyat tashkil topgandan keyin qabilalar o’rtasida aloqalar o’rnatilishi natijasida asta-sekin to’plana boshlagan. o’sha davrdaeq ayrim qo’shni qabila, elat va xalqlarning maishiy turmushi, etnik xususiyatlarni o’rganish, ularni aniq va to’g`ri tushunish amaliy ehtiejlarni qondirish taqozasi bilan vujudga kelgan.

O’zoq o’tmishda Sharq mamlakatlarida qo’ni-qo’shinlar bilan samarali savdo-sotiq munosabatlari o’rnatish, shunungdek, ularga qarshi muvaffaqiyatli urushlar olib borish eki jiddiy diplomatik aloqalar o’rnatish uchun dastavval etnografik ma`lumotlarga ega bo’lish zarur edi.Etnologiyada «madaniyat» tushunchasi deyilganda asosan inson quli va aql idorki bilan yaratilgan moddiy va ma`naviy boyliklar tushuniladi. Asli rus tilidagi «kul`tura» latinsha so’z bulib «ishlab chiqarish» deb, «yashash», «yaratish» degan ma`nUlardi anglatadi.

O’zbek tilining izoqli lug`atida madaniyat so’zining etimologik mohiyati eshilmasdan umumiy tarizda «jamiyatning ishlab yaiqarishi ijtimoiy haetda qulga kiritgan yutuqlari majmui» deb ta`riflangan. Xalqimizning moddiy madaniyati o’zoq tarixiy bosqichlar davomida shakillanib o’ziga xos xususiyatlarga ega. Etnografik jihotdan moddiy madaniyatga xo’jalik va transfort vositalari, turor joy va hovlilar , o’-ro’zg`or buyimlari va jihozlari, kiyim-kechak bezaklari, taom va idish-taboqlar, badiiy buyimlar va hokazUlar kiradi.