Transport vositalarida ishlatiladigan ekspluatatsion

2
bo‘lgan bir-biridan 1 sm masofada turuvchi 
ikkita suyuqlik qatlamining 
1
dina(gsm/s2)ga teng tashqi kuch ta ’si­
rida 
1
sm/s tezlikda o‘zaro harakatlanishiga bo‘ladigan qarshilikdir. 
Xalqaro o'lchov birliklari tizimi SIda yuza m
2
da, kuch - nyutonda, 
masofa metrda o‘lchalanadi. Binobarin, qovushqoqlik o‘lchamligini 
ns/m
2
bo‘ladi. 1P=0, lns/m
2
Neft mahsulotlarining xossalarini baho- 
lashda, odatda kinematik qovushqoqlik 
ichki ishqalanishning 
solishtirma koeffitsiyenti v ko‘rib chiqiladi. Kinematik qovushqoqlik 
va dinamik qovushqoqlik o‘zaro bog‘liq v=r|/p, ya’ni bir xil 
haroratdagi dinamik qovushqoqlik(ri)ning suyuqlik zichligi (p)ga 
nisbatiga teng.
Kinematik qovushqoqlik stoks(St) yoki undan 100 marta kichik 
bo‘lgan birlik - santistoksda(sSt) o‘lchanadi. SI sistemasida kinema­
tik qovushqoqlik m2/s da o‘lchalanadi, chunki
r)=kg/m-s; p=kg/mJ; y a'n i v=kg/m-s; 
kg/m3=kg/m7m -s-kg=m2/s; 
lSt=10a ra2/s; 
lsSt=l*m7s
Dizel yonilg‘isi uchun 20 °C haroratdagi qovushqoqlik meyor- 
lanadi, turli markadagi yonilg‘ilar uchun qovushqoqlik 1,8+6,0 sSt 
atrofida bo‘lishi kerak. qovushqoqligi o‘rtacha bo‘lgan (20 °Cda, 
2,5+4,0 sSt) dizel yonilg‘isidan foydalanishi ma’qul. Qovushqoqlik 
kamayib ketishi yoki oshib ketishi yonilg'i berish apparatlarining ishi 
hamda aralashma hosil bo‘lish va yonilg‘ining yonish protsessi 
buziladi. Yonilg‘i yuqori bosim nasosi plunjer juftidagi zazor orqali 
o‘tadi, shu sababli qovushqoqlik pastligi purkash bosimining
61

---

kamayishiga olib keladi, bu xolda yonilg‘i forsunka teshiklari orqali 
purkalmasdan suzib chiqadi, natijada yonuvchi aralashma sifatsiz 
bo‘ladi.
3.1-rasm.