O'zbekiston tarixidan universal qo'llanma

Termiz 
yaqinida qo'shimcha yordamga kelayotgan arab qo'shinlariga 
to'satdan hujum qilib ularni tor-moretadilar. 
Naxshab 
va 
Chag'oniyon
vohalari qo'zg'olonchilar qoliga o'tadi. Qo‘zg‘olon 
776-yildan 
boshlab 
Buxoro voh asid a 
kuchayib ketadi. 
Narshax qal’asi 
qo'zg'olonchilar- 
ning qarorgohiga aylantirlladi. 
To‘rt oy 
davom etgan kurashdan so'ng 
qo'zg'olonchilar magTublyatga uchraydi.
«Oq kivfmlilar»nina venailishi.
Narshaxdagl qo'zg'olon bostirilgach, 
arablar aso siy kuchni qo'zg'olon markazi bo'lgan Samarqand va Keshga 
tashlaydi. 
777-yili 
«Oq kiyimlllar»ga uzil-kesll zarba berish uchun harbiy 
kuch to'plash maqsadida xalifa 
Mahdiy Nishopurga 
keladi. Samarqand- 
ga katta qo'shln yuborlladi. Qo'zg'olonchilar Sirdaryo vohaslda yashovchl 
turkiy qabila larni yordamga chaqiradilar. «Oq kiyimlilar» va turkiy qabilalar 
Samarqandda arablarga qarshi 
ikki yil 
jang qiladilar. Nlhoyat, qo'zg'olon­
chilar yengilib, Samarqand taslim bo'ladi. SJarshax va Samarqandda 
qo'zg'olonchilar yengilgach, nnahalliy mulkdor tabaqa vakillari arablarga 
yordam b e ra boshlaydilar. Kurashning oxirgi bosqichi 
Kesh 
vodiysida 
bo'lib o'tadi. 
783-yili 
Muqannaning Som qal’asidagi qarorgohi qamalga

---

51
olinadi. Uzoq davom etgan qamaldan so'ng kurashdan tinkasi qurigan 
muqannachilartaslim bo'ladilar. Istilochilarga taslim bo'lishni istamagan 
Muqanna o‘zini yonib turgan tandirga tashlab o'ladi.
Qo'za'olonnina venailishi sabablari va oaibatlari.
«Oq kiyimlilar» 
uyushqoqlik bilan harakat qilolmadilar. Mazkur omil qo'zg'olon yengi- 
lishining asosiy sababi bo'ldi. Ikkinch idan, xalq harakatining ommalashib 
ketishidan cho'chigan mahalliy mulkdorlar birin-ketin arablar tomoniga 
o'tgan. Shu sababli u tarqalib keta boshiagan. Arablar esa bunday vazi- 
yatdan ustalik bilan foydalanganlar, chunkl harbly jihatdan ustun edilar. 
Qo'zg'olon yengilgan bo'lsa-da, arab istllochilarlga qarshl mahalliy xalq 
harakati uzil-kesil to'xtab qolmadi. «Oq kiyimlilar» qo'zg'olonidan 20