Резервная копия Монография Адилбекова cdr

 Tekshiriladigan ob’ekt soch yoki soch emasligini aniqlash.
Ekspertiza 
ob’ektining soch ekanligi mikroskopik tekshiruv orqali aniqlanadi. Soch teri 
ichidagi ildiz va tashqi sterjen qismlaridan iborat bo‘ladi. Sochning tola (sterjen) 
qismida kutikula, po‘stloq va o‘zak (mag‘iz) qavatlari farqlanadi. Eng ustki qavati 
kutikula deb ataladi. U cherepitsasimon joylashgan yassi to‘qimadir. Ikkinchi 
kavati pustloq qavati deb nomlanadi. Uchinchi kavat esa bu sochning o‘zagi 
hisoblanadi. Mazkur uch qavatlarning mavjudligi ob’ektning shubhasiz soch 
ekanligini isbotlaydi. 
Rasm 6. Sochning morfologik tuzilishi. 
 
Ba’zi bir hollarda tekshirilayotgan ob’ektning kelib chiqishini aniqlashning 
iloji bo‘lmay qoladi, bunday hollarda maxsus usullar yordamida tekshiriladi. 
Buning uchun sochning kutikulasi tekshiriladi, ya’ni sochning erkin qismida yassi 
hujayralarning joylashuvi o‘rganiladi. Mikroskop orqali yassi hujayralarning 
joylashuvini ko‘rib bo‘lmaydi, shuning uchun sochdan fotoplenkaning emulsiyali 
yuzasiga tamg‘a olinadi. Agarda tekshirilayotgan ob’ektda yassi hujayralar topilsa, 
bu soch ekanligidan dalolat beradi. Buning uchun tekshirilayotgan ob’ektning 
ko‘ndalang kesimi o‘rganiladi va o‘zakning shakli, pigmentning joylashishiga 
ahamiyat beriladi. Bundan tashqari, sochni tekshirishda emission-spektral uslub 
qo‘llanilishi tavsiya etiladi va tarkibiy qismini o‘rganish bilan tekshirilayotgan 
ob’ekt soch yoki soch emasligi aniqlanadi.

---

84 
Rasm 7. Sochning kundalang kesimi: a) soch ildizini pastki uchligidan;
b) soch piyozchasi sohasidan. 
Sochni odam yoki hayvonga tegishligini aniqlash. 
Sochni odam yoki 
hayvonga tegishligi mikroskop yordamida aniqlanadi. Odam va hayvonning 
sochlari tuzilishi bilan farqlanadi (rasm 8).
Odam sochi o‘zagining strukturasini farqlab bo‘lmaydi; qalinligi sochning 
1
/
3
qismidan oshmaydi; soch uzunligi bo‘yicha uzlukli bo‘lishi, orolchalar 
ko‘rinishiga ega bo‘lishi, uzlikli qayishsimon bo‘lishi mumkin. Soch uzunligi 
bo‘yicha qalinligi o‘zgarishi mumkin, 0,04 mm dan ingichka sochlarda o‘zak