“Texnologik mashinalar va jihozlar” bakalavr ta’lim yo’nalishi talabasi Umarov Islombek Xolmuminovichning

Tarelkali 
absorberlar 
gidrodinamik 
rejimi
malumki, 
istalgan 
konstruksiyali tarelkalarning samaradorligi uning gidrodinamik rejimlariga uzviy 
bog‘liqdir. 
Gazning tezligiga va suyuqlikni purkash zichligiga qarab barbotajli 
tarelkalarning 3 ta asosiy gidrodinamik rejimi bо‘ladi: pufakchali, kо‘pikli va 
oqimchali (yoki injeksion). 
Pufakchali rejim
. Gazning tezliklari juda kichik va suyuqlik qatlamidan 
alohida pufakchalar holatida о‘tish davrida pufakchali rejimni kuzatish mumkin. 
Bu rejimda tarelkadagi fazalar kontakt yuzasi kam bо‘ladi. 
Kо‘pikli rejim
. Gaz fazasining tezligi ortishi bilan teshiklardan chiqayotgan 
pufakchalar qо‘shilib oqimcha hosil qiladi. Tarelkadan ma’lum bir masofada 
qatlam qarshiligi tufayli oqimcha buziladi va kо‘p miqdordagi pufakchalarga ajrab 
ketadi. Natijada, "gaz – suyuqlik" dispers sistema, ya’ni kо‘pik paydo bо‘ladi. 
Ushbu rejimda gaz va suyuq fazalar tо‘qnashishi pufakchalar va gaz oqimchasi, 
hamda suyuq tomchilar sirtiga tо‘g‘ri keladi. Kо‘pikli rejimda barbotajli 
tarelkalarda fazalarning tо‘qnashishi yuzasi maksimal miqdorga egadir. 
Oqimchali (injeksion rejim).
Agar gaz tezligi yanada oshirilsa, gaz 
oqimchasining uzunligi kо‘payadi va u barbotaj qatlamidan chiqib qoladi. Shu 
bilan birga, barbotaj qatlam buzilmaydi va kо‘p miqdorda yirik tomchilar hosil 
bо‘ladi. Bunday rejimda fazalarning tо‘qnashish yuzasi keskin ravishda kamayib 
ketadi. Shuni alohida ta’kidlash kerakki, bir rejimdan keyingisiga о‘tish asta-sekin 
bо‘ladi. Barbotajli tarelkalar gidravlik rejimlari chegarasini hisoblashning umumiy 
usullari shu kungacha yaratilmagan. Shuning uchun ham, tarelkali absorberlarni 

---

43 
loyahalashda tarelka ishlashining pastki va tepa oraliklari uchun hisoblash yо‘li 
bilan topiladi. Sо‘ng esa, gazni ishchi tezligi topiladi.