Farmokognoziya oxiri p65

Mahsulotning mikroskopik tuzilishi.
Ishqor eritmasi bilan
yoritilgan bargning tashqi tuzilishi (yoki ajratib olingan epi-
dermis) mikroskop ostida ko‘riladi (21-rasm).
Barg izolateral tiðda tuzilgan bo‘lib, har ikki tomonida,
ya’ni yuqorigi va pastki epidermis ostida qoziqsimon to‘qima
joylashgan. Barg epidermisining hujayralari ko‘p burchakli va
to‘g‘ri devorli bo‘ladi. Epidermisda radius bo‘yicha joylashgan va
6—10 ta hujayradan tashkil topgan rozetkalar uchraydi. Rozetka
markazidagi hujayra — valikka (o‘simtaga) tuk o‘rnashgan bo‘-
ladi. Tuklar juda ko‘p, bir hujayrali, kalta, ko‘pincha biroz
o‘roqsimon egilgan, qalin devorli, ustki tomoni so‘gal bilan
qoplangan. Ko‘pincha ular tushib ketib, o‘rni — valik yumaloq
shaklda va ko‘p hujayrali rozetka bilan o‘ralgan holda ko‘rinadi.
Bargning har ikkala tomonida
ustitsalar bo‘ladi. Bargda druz
shaklidagi kristallar uchraydi.
Barg tomirlari romb yoki prizma
shaklidagi kristalli hujayralar
bilan o‘ralgan.
Kimyoviy tarkibi.
O‘tkir
bargli sano bargida 6,17%, me-
vasida 2,70%, tor bargli sano
bargida esa 3,77%, mevasida
4,6% gacha antratsen hosi-
lalarining yig‘indisi (scnnozid
A, sennozid B, sennozid C,
sennozid D, rein, aloy-emodin
va boshqalar) bo‘ladi. Sano
barglari tarkibida antratsen ho-
silalaridan tashqari, flavonoid-
lar hamda salitsilat va boshqa
organik kislotalar va smolalar
bor. Mevasi tarkibida smola
bo‘lmaydi.
Ishlatilishi.
Sano preparatlari
surgi sifatida ishlatiladi. Barg
tarkibidagi smolalar spirtda va
qaynoq suvda eriydi, bu smo-
21-rasm.
 Sano bargining
tashqi ko‘rinishi:
a
— bargning yuqori
epidermisi; 
b
— bargning pastki
epidermisi; 
1
— tukcha;
2
—
kalsiy oksalat druzlari; 
3
—
kristallar bilan qoplangan
barg tomiri; 
4
— tuk o‘rni.
1
2
3
4
2
a
b

---

254
lalar ichakni og‘ritish xususiyatiga ega. Shuning uchun ham
tayyorlangan damlamani sovitib, smola cho‘kkanidan keyin
filtrlash lozim. Ba’zan barg tarkibidagi smolani spirtda eritib,
keyin dori turlari tayyorlanadi.