Microsoft Word bu dunyoda ulib bulmaydi ziyouz com doc

www.ziyouz.com
kutubxonasi 
97
yo‘qoladi. Bir so‘z bilan aytsak, u zotni... bu dunyosi yo‘qoladi! U dunyosi esa... do‘zax 
bo‘ladi! Go‘ri go‘r emas — o‘ra bo‘ladi! Go‘ri go‘r emas — do‘zax bo‘ladi! Mazkur o‘rada 
odamzot yotibdi yo masliq yotibdimi — el-yurtni ishi bo‘lmaydi. Do‘zax — ana shu go‘r! 
O’zi, bu dunyo ajab dunyo ekan. Odam o‘zini do‘zaxi yo jannatiligini bilishi uchun... 
o‘lishi kerak ekan, o‘lishi! 
Masalan, Sharof Rashidov hayotligida jannati mehnat qildi, jannati yaratuvchilik qildi, 
jannati ishlar qildi. Sharof Rashidov... cho‘l-biyobonlarni bog‘-bo‘ston etdi. Shahar-
qishloqlar yaratdi. Zilziladan keyin Toshkentni qayta qurdi. O’zbek xalqi nomini jahonga 
yoydi. Toshkentda metro qurdi... 
Ammo-lekin o‘rtoq Rashidov o‘zini jannati zot ekanini bilmay o‘tdi. O’zgalar-da... bilib-
bilmaslikka oldi! 
O’lim... Sharof Rashidov jannati zot ekanini tasdiqladi! 
Bu dunyodan Sharof Rashidov o‘tdi — demak, bu dunyodan hamma o‘tadi! 
Mana, men yaratdim, men bino etdim. Endi, bemalol oyoq uzatsam bo‘ladi. Ammo-lekin 
qayta quruvchilar qanday qilib... o‘ladi? Demokratlar qaysi yuz bilan o‘ladi? 
Shariatpeshvo mullavachchalar bilan yuvuqsiz otinchalar qaysi imon bilan o‘ladi? Qaysi 
shon-sharaf bilan o‘ladi? 
Qayta quruvchi mullavachchalarni ko‘mib... odam o‘lishini-da bilmaydi, qolishini-da 
bilmaydi! O’lay desang... qayta quruvchi mullavachcha-otinchalarga bu dunyoni tashlab 
ketib bo‘lmaydi. Qolay desang... iroda bardosh bermaydi. 
Mayli, bir jon bo‘lsa — beraman! Bir jon — boshdan sadaqa! 
Ammo-lekin qaysi g‘oya uchun jon beraman? Men bir umr g‘oya deb yashadim. G’oya 
deb mehnat qildim. G’oya deb peshona teri to‘kdim. 
Men bir umr g‘oya deb ezildim. G’oya deb azob chekdim. G’oya deb... jon olib-jon 
berdim! 
Boisi, kommunist uchun g‘oya — birlamchidir, birlamchi! 
Shunday ekan, men qaysi g‘oya uchun jon beraman? Shunday aziz jonimni qaysi g‘oya 
uchun sadaqa etaman? Meni jonim uncha-muncha jonlardan emas. Kimsan — Botir 
firqani joni! Kommunist Esonovni joni! Ko‘chada qolgan jon yo‘q!» 
Botir firqa oyoqlari ostidan bir siqim tuproq oldi. Tuproqni kaftida yoyib ko‘rdi. Ko‘zlari 
oldiga olib kelib ko‘rdi. Hidlab-hidlab ko‘rdi. Dimog‘ida... yer hidini tuyib-tuyib o‘yladi... 
«Mana, odamzotni otasi. Mana, odamzotni onasi. Mana, odamzotni beshigi! Dunyodan 
necha-necha jamiyatlar o‘tdi — faqat yer qoldi. Necha-necha partiyalar o‘tdi — faqat yer 
qoldi. Necha-necha siyosatlar o‘tdi — faqat yer qoldi. 
Demak, bu dunyoda-da, u dunyoda-da... yerdan boshqasi bekor ekan! 
Biz ana shu yerdan yaraldik. Biz ana shu yerdan odam bo‘ldik. 
Aytaylik, ona o‘z bolasini tuproq yerga qo‘yib yuboradi. Yalang oyoq qo‘yib yuboradi. 
Bola yer changitib o‘ynaydi. Holdan toyguncha o‘ynaydi. Madori quriguncha o‘ynaydi... 
Keyin, ona bolasini yana qaytib o‘z bag‘riga oladi. Ona bolasini yana qaytib o‘z ko‘ksiga 
bosadi... 
Yer ana shu ona misol. Inson ana shu bola misol. Insonni o‘tmishi-da yer, insonni 
kelajagi-da yer. 
Ana, meni-da onam keldi. Onam: kuning qaytdi, deyapti. Ketar vaqting bo‘ldi, deyapti. 
Kuning to‘ldi, deyapti... 
Shunday, ketar vaktim bo‘ldi. Shunday, kunim to‘ldi. Yashashdan mazmun qolmadi. 
Yashashdan maqsad qolmadi. Boisi, el-yurtga foydam tegmay qoldi. El-yurt xizmatiga 
yaramay qoldim. El-yurtga yaxshilik qilish qo‘limdan kelmay qoldi. Oqibat, el-yurtga 
kerak bo‘lmay qoldim. El-yurtga kerak bo‘lmaslik — juda yomon! 
Odamzotni ibtidosi-da g‘oyibda bo‘ladi, intihosi-da g‘oyibda bo‘ladi. G’oyibdan yo‘lga 

---

Bu dunyoda o’lib bo’lmaydi (qissa). Tog’ay Murod