112
Masofadan boshqarish moslamalari.
Burchak siljishlarini distansiyali
uzatish:
a)
bu
kabi
sxemalarda
selsinlar
indikator
rejimida
(holatida)
ishlaydi(qo‘zg‘atish chulg‘amiga o‘zgaruvchan tok ulangan).SD-selsin datchik;
SP-selsin qabul qilgich.
2.2.9-rasm. Burchakli o’zgarishni masofaga sinxron uzatish sxemasi.
Hisoblash mexanizmlari ko‘rsatishlarini distansion masofaga uzatish. Signal
berish va rostlash qurilmalari.
Elektrli ERSU-2 rusumli sathning signalizatori(xabar bergichi) 2...3
sathlarning signalizatsiyasi(xabar berilishi) uchun mo‘ljallangan.
Asbobning
tamoyilli elektr sxemasi (2.2.10-rasm) rasmda tasvirlangan.
Mazkur
sxemada
har bir alohida datchik sxemasiga bir(alohida, yagona) sathning nazorati uchun
xizmat qiladigan o‘zgarmas tok relesi ulangan: rele R1—quyi sath, R2 –
yuqori sath va R3 - avariyali sath uchun. Avariyali sath nazorat qilinuvchi
poyonning(oraliqning) yuqorisida yoki pastida bo‘lishi mumkin. Agarda
avariyali sath nazorat qilinuvchidan pastda deb qabul qilinsa, u holda qayta
ulab-o‘chirgich V o‘ngdagi holatda, agarda yuqorida deb qabul qilinsa —
chapdagi holatda o‘rnatiladi.
113
2.2.10-rasm. Elektrodli ESU-1M sath signalizatorining tamoyilli sxemasi.
Nazorat qilinayotgan sathlarda L1, L2 va L3 nurli(yorug‘lik
chiqaradigan) signalizatsiya(xabar berish) ajratilgan va R1
ajratuvchi kontakt
orqali, L1 qizil lampasi ulangan. Qachonki gorizont(yotiq chiziq) nazorat
qilinayotgan sathlarning oralig‘ida joylashsa, R1 qisqa tutashtiruvchi kontakt
orqali R1 relening zanjiri berkiladi, va ajratuvchi
kontakt R ulangan yashil
lampa yuqori sath bo‘yicha eng yuqorigi nazorat qilinadigan belgida U1 sariq
lampa L3 ulanadi.
Qachonki idishning devorlaridan zaminlovchi elektrod sifatida foydalanib
bo‘lmasa, u holda E releyli blokning qismalariga ulangan qo‘shimcha elektrod
o‘rnatiladi.
Elektrodli ESU-1M va ESU-2M sathning signalizatorlari(xabar bergichlari)
ishlab chiqilgan, shuningdek, suv sathning o‘zgarishiga bog‘liq
ravishda
elektrod sig‘imining o‘zgarishini o‘lchashga asoslangan.
Mazkur laboratoriya ishida amalda eng ko‘p tarqalgan RU – 3E
sathning relesi va sathning ESU – 2M elektronli signalizatori jixozining
qo‘llanishi, ishlash tamoyili o‘rganiladi.
Sathning ESU - 1M elektronli signalizatori turli materiallarning bir yoki
ikkita sathini nazorat qilish uchun mo‘ljallangan.
114
ESU-1M rusumli elektronli signalizator(xabar bergich)ning asosiy qismi
bo‘lib sathning ikkitalik(qo‘shsha) triodda L1 (6N6P) yig‘ilgan lampali yuqori
chastotali tebranishlar generatori hisoblanadi. Triodning
anodli zanjiriga R
relening chulg‘ami ulangan. Triod Tr rele chulg‘ami va o‘zgaruvchan
induktivlik g‘altagi L2 kuch transformatori orqali ta’minlanadi. To‘rli oraliqda
va lampa L1 katodiga L2 o‘zgaruvchan induktivlik g‘altagi va S1 va SZ
kondensatorlaridan iborat tebranish konturi bilan ulangan. S1 kondensatori bilan
parallel tarzda ulangan S2 kondensatordan va D elektrodi va er orasida hosil
bo‘lgan kondensatordan zanjir tashkil topgan. LS konturi shunday rostlanadiki,
S2 kondensatorning qandaydir boshlang‘ich sig‘imi
va D elektrod - er
kondensatori konturining parametrlari ko‘pincha generatorning rezonansli
tebranishlariga mos kelsin.
Konturni rezonansga rostlaganda konturning rezonansli to‘la qarshiligi
ancha kichik va unda amalda hech qanday kuchlanish tushishi bo‘lmaydi.
Kontur triodning L1 katodi va to‘r oralig‘ida ulangani uchun ham, to‘rning
potensiali tahminan L1 yopiq lampa katodi potensialiga teng va R relesi
o‘chirilgan. Qachonki D elektrodi va idish devori oralig‘ida
material paydo
bo‘lsa, u holda D elektrod - er orasidagi kondensator sig‘imi o‘zgaradi, S2
kondensatori va D elektrod - er kondensatori S1 kondensatorga parallel
ulangani uchun ham, mazkur holat LS konturning parametrlarini o‘zgarishiga
olib keladi. Idishdagi materialning(jismning) sathi cheklanganida rezonansning
buzilishi kuzatiladi. Oqibatda, LS konturning to‘la qarshiligi ortadi. Lampa
L1 ning to‘ri va katodi oralig‘ida kuchlanish paydo bo‘ladi,
uning musbati
to‘rga uzatiladi. L1 lampasi ochiladi, rele R ishga tushadi va materialning
chegaralangan sathga erishganida uning kontaktlarini berkitishga signal(habar)
uzatiladi. Tr transformator ikkilamchi chulg‘amining qo‘shimcha qismasi
orqali R rele kontaktiga ulangan L2 signalli(xabar beruvchi) lampa bunkerda
materialning borligi haqida signal(xabar) beradi.
Do'stlaringiz bilan baham: 
