Icmailov Astan Ibragimovich Bokiyev Abdujolol Abdulxamitovich

 
2.2.2. Optik va radio elektron o‘lchash usullari va o‘lchash vositalari. 
Simlar va kabellar orqali aloqa o‘rnatish. 

Aloqa kanallarining xarakteristikalari. Telemexanika kanallari telefon va 
telegraf aloqa o‘rnatish bo‘yicha telekommunikatsion turlar va ularni 
tashkil etish. Axborotlarni uzatish liniyalari uchun telefon kanallarini, 
chastota oraliqlarini bo‘lib chiqish. Telekommunikatsion ma’lumotlarni 
oddiy elektr uzatish simlari va yuqori kuchlanishli simlar bo‘yicha 
uzatishni tashkil etish.

Radioaloqa kanallari. Radioreleli aloqa o‘rnatish, yerning su’niy 
yo‘ldoshlari yordamida, radioaloqa kabellari orqali aloqa kanallarini 
tashkillashtirish. Lazer nurlari hamda optik tolali aloqa kanallari orqali 
telekommunikatsion 
ma’lumotlarni 
uzatish. 
Optik 
tolali 
nur 
o‘zatkichlarning 
asosiy 
xarakteristikalari. 
Telekommunikatsion 
sistemalarning tuzilish asoslari. Signallarni ajratish. Signallarning 
telekommunikatsion turlari va sistemalari orqali uzatish va qabul qilish. 
Ta’rif: 
Axborotlarni radioto‘lqinlar orqali almashishga radio aloqa 
deyiladi. 

---

111 
Bir 
tomonlama 
eng 
sodda 
radioaloqaning 
blok 
chizmasi. 
PCHK-past chastotali kuchaytirgich; YUCHK-yuqori chastotali kuchaytirgich; 
M-modulyator; G-avtotebranishlar generatori; KK-kirish konturi; D-detektor. 
 
2.2.8-rasm. Radioaloqa o’rnatish sxemasi.
 
Radioto‘lqinlar diapazoni 
2.2.5-jadval. 
T/r 
To‘lqin nomi 
To‘lqinlar
diapazoni, m 
Chastotalar 
diapazoni, Gs 
1 
O‘ta uzun to‘lqinlar 
10000 m dan katta 
3x10^4 dan kichik 
2 
Uzun to‘lqinlar 
10000-1000 
3x10^4 -3x10^5
3 
O‘rta to‘lqinlar 
1000-100 
3x10^5 -3x10^6
4 
Qisqa to‘lqinlar 
100-10 
3x10^6 -3x10^7
5 
Ultra qisqa to‘lqinlar: 
5.1. 
metrli 
10-1 
3x10^7 -3x10^8
5.2. 
detsimetrli 
1-0,1 
3x10^8 -3x10^9
5.3. 
santimetrli 
0,1-0,01 
3x10^9 -3x10^10
5.4. 
millimetrli 
0,01-0,001 
3x10^10 -3x10^11
Ta’rif: 
Yuqori chastotali tebranishlar amplitudasi yoki chastotasining, past 
chastotali tovush signallariga mos ravishda o‘zgartirishga modulyasiya deb 
aytiladi.