Бир томондан,аудит жараёнида,танланган ҳисоб юритиш сиёсатининг
хўжаликюритувчисубъекттавсифивашарт-
шароитларига,шунингдекамалдаги
қоидалар ва умумқабул қилинган ҳисоб юритиш амалларига мос келишини
аниқлаш зарур. Аудитор қўлланилаётган бухгалтерия ҳисоби-
ни юритиш
қоидаларини,улар асосидаҳисобжараёнинингоқилонаватежамли ташкил
этилганлиги,хўжаликюритувчисубъектмулкийвамолиявийаҳволитўғрисида
тўла ва ишончли тасаввурни шакллантиришга таъсири нуқтаи назаридан
баҳолаши лозим.Бунда ҳисоб сиёсатини амалга ошириш харажатларининг
бошқарувмақсадлариучункорхонафаолиятитўғрисидагизарурахборотларга
мувофиқлигинибаҳолашлозим.
Бундайтекширувнатижаларибутунлигичааудиторликҳисоботнингтаҳлилий
қисмидаўзаксинитопишивамахфийсақланишилозим.Сезиларлидаражадаги
номувофиқликларвауларнибартарфқилиш бўйичааудиторликташкилотининг
тавсиялариаудиторликҳисоботинингхотимақисмидааксэттирилишилозим.
Бошқатомондан,аудиторбухгалтерияҳисоботинингишончлилигиваунинг
корхонадаги ҳақиқий аҳволига мос келиши ҳақида фикр-
мулоҳазалар
билдиришизарур.Ҳисобсиёсатиаксэттирилишинингишончлилигитўғрисида
аудиторнинг фикри корхона контрагентлари хулосалари ва ҳатти-
ҳаракатларининг
асоси
ҳисобланади. Бухгалтерия
ҳисоботла-
ридан
фойдаланувчиларнафақатрақамларнинг,балкиуларгаберилганизоҳларгаҳам
яъни ҳисоб сиёсатининг моҳиятини очиб берадиган ахборотларнинг
ишончлилигигаҳамишончҳосилқилишилозим.Чункиуларгаасосанмолиявий
ҳисоботшакллантирилади.Масалан,ЎзбекистонРеспубликасиАдлияВазирлиги
томонидан №486 – рақам билан рўйхатга олинган №4 -
«Товар-
моддий
заҳираларниҳисобгаолиш»номлиБҲМС нинг26ва27бандларигамувофиқ
корхонанингмолиявийҳисоботидатовар-
моддийзаҳираларниҳисобгаолишга
доирахборотларбаёнқилинишилозим.
Маблағларни
асосий
воситалар
қаторига
киритишга
доир
тавсиялардагидан фарқ қиладиган чегаралар белгиланиш ҳол-
лари мавжуд
бўлса,корхонауларниҳисобсиёсатидакўрса-
тишилозим.Арзонбаҳоватез
эскирадиганбуюмларқаторигакирадиганмулклармиқдориқанчаликкўпбўлса,
ҳисоботдав-
рисарфларинингсуммасишунчаюқоривафойдакамбўлади,мос
равишдатўланадигансолиқмиқдориҳамкамаяди.
Аудиторюқоридакелтирилганмасалаларқанчаликишончливатўлиқочиб
берилганлигини,шунингдек,фаолиятпредметитақозоэтадиган,даромадёки
операциондаромадсифатидатуркумлангандаромадларнитанолиштўғрисидаги
қарорларнимабиланизоҳланишинианиқлашилозим.Бундааудиторкорхонада
ҳисобсиёсатиниқабулқилишчоғида«фаолиятпредмети»тўғрисидагимасалани
ҳалэтишдақабулқилинганомилларни(
муҳимлик,мунтазамликвашунгаўхшаш)
эътиборгаолади.
Шундай қилиб,бухгалтерия ҳисоботининг ишончлилигини тасдиқловчи
аудиторликхулосасиҳисобсиёсатитўғри-
сидагиахборотларгаҳам бирхилда
тааллуқлибўлишилозим.Бухгалтерияҳисоботигаберилгантушунтиришларнинг
корхонадаги ҳақиқатан фойдаланилаётган бухгалтерия ҳисобини юритиш
усулларига номувофиқлиги аниқланганида аудиторлик ҳисоботинингхотима
қисмидамахсусизоҳларберилишизарур.
4.Ичкиназораттизиминиўрганиш(
баёнқилиш)
.
Аудиторичкиназораттизиминингишончлилигиниватекшириш ўтказишда
унгатаянишмумкинлигиҳақидаасослиқарорқабулқилаолишиучунбутизимни
ўрганади.Назораттизиминингишончлилиги,унингҳисоб юритишда муайян
Do'stlaringiz bilan baham: |