“ZAMONAVIY TA‟LIM TIZIMINI RIVOJLANTIRISH VA UNGA QARATILGAN KREATIV G„OYALAR,
TAKLIFLAR VA YECHIMLAR” MAVZUSIDAGI 37-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ON-LINE
KONFERENSIYASI
www
.
bestpublication.
uz
60
hammamizga ayon. Quyidagi ta‘rifda komil insonning asosiy xususiyatlari har taraflama
chuqur va teranlik bilan bayon qilingan: ―Komil inson deganda, biz avvalo, ongi yuksak,
mustaqil fikrlay oladigan, xulq-atvori bilan oʻzgalarga ibrat boʻladigan bilimli, ma‘rifatli
kishilarni tushunamiz‖. Bir so‘z bilan aytganda, u insoniy o‘zligini yo‘qotmay, poklanish
yo‘lida davom etadi. Poklanishga erishgan komil inson, ayni paytda, yuksak axloq va odob
timsoliga aylanadi. Shu ma‘noda Farhod o‘zbek adabiyotida mukammal yaratilgan komil
inson obrazidir. Yoki Otabek obraziga kelsak. Yigitlarga Otabekning mardligi,
to‗g‗riso‗zligi, millatsevarligi, qizlarga esa Kumushbibining latofati, jasurligi, go‗zal odobi
namuna hisoblangan. Shu nuqtayi nazardan qaraganda, bugungi kun yigit-qizlari ham o‗z
qahramonlarini kashf etishlari, ulardan o‗rnak olishlari qanchalar muhimligini his qilamiz.
Hayotda turli muammolar uchrab turadi, ularning hammasini badiiy asar mavzusiga
aylantirish mumkindek tuyulsa-da, buning qadr-qimmatini baholay bilishimiz kerak.
Texnika va taraqqiyot rivijlanayotgan davrda insonning yashash sharoiti, turmush tarzi
ham o'zgarib bormoqda. Ko'pchilik barcha ma'lumotlarni internet tarmoqlaridan va
ommaviy axborot vositalaridan olayotgan bir paytda, kitobxonlikni rivojlantirish dolzarb
masala bo'lib qolmoqda. Har bir inson, hoh u o'quvchi hoh yoshi katta inson bo'lsin kitob
mutolaa qilish zavqidan bahramand bo'lishi lozim. Buning ma'suliyati avvalo oilada va
uning azolaridan boshlanadi. Xalqimiz shunday bir maqol bor; " Qush uyasida ko'rganini
qiladi". Demak, bolalik chog'imizdan kitobga muhabbat qo'yib, ong-u shuvurimizni
badiiylik bilan to'ldirsak maqsadga muvofiq bo'ladi. Aytishadiku, "Yoshlikda olingan bilim,
toshga o'yilgan naqsh kabidir".
Maktablarda badiiy adabiyotni o‗qitish orqali o‗quvchilarning badiiy didi, kitobxonlik
madaniyati,mustaqil ijodiy fikrlash qobiliyati, Vatan taqdiri va taraqqiyoti uchun
javobgarlik tuyg‗usida tarbiyalanadi va kamol topadi. O‗qituvchi darsda yozuvchilarning
ijodini o‗rganish, asarlarni tahlil qilish oraqali o‗quvchilarda o‗sha asarlarda qo‗yilgan
axloqiy- nafosat masalalarini bilish va aniqlashga qiziqish uyg‗otadi. O‗quvchilar qiziqish
tuyg‗usiga ega bo‗lishlari uchun tabiiyki, ular turli janrdagi asarlarni ifodali, adabiy o‗qish
san‗atini o‗qigan asarlarining mazmunini og‗zaki va yozma bayon etish, hikoya qilish
ko‗nikmasini egallashlari, adabiyot so‗z san‗ati, hayotning badiiy ifodasi ekanligini anglab
olishlari kerak. Badiiy mukammal asarning yana bir xislati shundan iboratki, ularda
muayyan millatning tili butun jozibasi namoyon bo‗ladi. Bu asarlar adabiy til me‗yorlarini
mustahkamlabgina qolmay, balki uning boyishi, yana-da sayqallanishi, ta‗sir doirasining
kengayishiga ham sezilarli turtki beradi. Navoiy o‗z asarlari bilan turkiy tilni qaddini
ko‗targan bo‗lsa, xalq dostonlarida o‗nlab, Lutfiy tuyuqlarida yuzlab, Nodira g‗azallarida
yana minglab yangi qirralarini ko‗z-ko‗z etadi.
Oybek hamda G‗afur Gulom she‗rlari va nasriy asarlari o‗zbek tilining naqadar boyligini
yana-da isbotlasa, Muhammad Yusuf she‗rlaridagi xalqona ohang ularning millionlab
muxlislar qalbida qo‗shiq bo‗lib yangrasiga sabab bo‗ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |