46
Bolalar kiyimini formalar va modalar tobora kqpayayotganligi katta yoshdagi
kishilar kiyimining turlari o’amda formalari kqpayishi bilan chambarchas bo\lih.
O’ozirgi bolalar kiyimining asosiy sifat kqrsatkichlari biri uning funktsionalligidir.
Kiyimning funktsionalligi umumiy tushuncha bqlib, kiyimning konstruktiv va estetik
xarakteristikasini, unga hqyiladigan fiziologik, sotsial va texnologik talablarni qz
ichiga oladi. Yasli yoshidagi bolalarning kiyimlari juda erkin, o’arakatlanishni
hiyinlashtirmaydigan va hulay bqlishi lozim. Chahalohlarning birinchi ustki kiyimi –
sovuh qtkazmaydigan, engil, etarli darajada tqkis, engsiz hop kqrpadan iborat. Ich
kiyimi – polzinka bilan birga koftochka va kqylak, kqpincha trikotajdan tikiladi. Bola
qsib katta bqlgan sari uning kiyimlarining turi o’am qzgaradi:
kombinezon, kurtka,
plashch shular jumlasidandir.Maktabgacha tarbiya yoshidagi q\il bolalarga shim,
kqylak, kurtka tavsiya etiladi. Q\il bolalar palьtosining eng umiziga qtkazib
tikiladigan yoki reglan bichimli eng bqladi: barxlar qrtadan tugmalanadi. Chqntakli
va belbandli bqladi. Maktab yoshidagi bolalarning kiyimlari xilma-xilligi bilan ajralib
turadi. Maktab bolalarining kiyimlari garderobini maktab formasidagi qhuvchilar
formasi bilan bir hatorda, sport kiyimlari tashkil etadi. Maktab yoshidagi bolalarning
palьtosini koketkali, belbandli, pogonli hilib tikish, tabiiy va sun’iy charmdan bezash,
xilma-xil shnur, metall tugma, tugma, bilan bezatish mumkin.
Qspirinlar kiyimi kompozitsiyasi va uslubi jio’atidan katta yoshdagi kishilar
palьtosiga qxshaydi. Tq\ri bichimli palьto bilan bir hatorda beli hisman yopishib
turadigan bichimli palьtolar o’am uchraydi.
Formalar ikki guruxda: 3 dan 12 yoshgacha va 12 dan 18 yoshgacha bqlgan
bolalar guruxlari. 12 yoshgacha bqlgan davr modaga
beparvo haraladigan davr
o’isoblanadi. Bu guruo’ga mansub bolalarning kiyimlari hulay, mahsadga loyih hilib
tikilishi bilan birga, badiiy bezatiladi. 12 yoshdan katta bolalarning kiyimlari katta
yoshdagi kishilarning kiyimlariga oz-ozdan qxshatila boriladi.
Bolalar ich kiyimi engil, hulay, o’avoni yaxshi qtkazadigan, issih tutadigan,
gigroskopik bqlishi lozim. Ich-kiyim bolaning erkin nafas olishiga, badanda honning
o’arakatlanishiga xalahit bermaydigan bqlishi kerak. Bolalar kiyimi kunduzi yoki
kechasi kiyilishiga, mavsumga o’amda
bolaning yoshiga harab, turli gazlamalardan
tikiladi. Bolalar kiyimiga ishlatiladigan gazlama mihdori kiyimning kengligi va
uzunligiga harab belgilanadi, bunda gazlamani ikki buklangan o’olda bichilishi va
chok o’ahi tashlab ketish zarurligini o’isobga olish kerak, bolalarni chiroyli kiyina
bilishga, kiyimni avaylab kiyish va uni toza tutishga yoshligidan qrgatish zarur. Agar
kiyimning biror choki sqkilgan bqlsa, qz chok yqlidan
mashina chokida yoki hql
chokida kiyimga mos rangli ip bilan tikiladi va dazmollanadi. Kiyimning yirtilgan,
teshilgan, kuygan, sitilgan joylari bqlsa, yamoh solinadi. Yamoh solish kiyimning
turiga harab, oddiy yamoh solish, kiyimning ustidan yoki tagidan yamoh hqyib
bajariladi. Yirtilgan joyni mqljallab, rangini moslab yamoh hirhib olinadi,
o’ammasini
yaxshilab, tekis hilib dazmollanadi. Yamohni kiyimdagi yirtih joyning
tagiga hilib kuklab tikiladi. Yirtihning atrofini haychi bilan tq\rilab hirhib chihiladi va
ichiga hayirib chetidan tikiladi, sqngra dazmollanadi. Bolalar kiyimlarini kqpincha
yirtilgan joylarini applikatsiya usulida o’am berkitiladi, bu kiyimda bezak sifatida
holadi. masalan, shimning tizzasi yirtilgan bqlsa, kqylak engining tirsagi yirtilgan
47
bqlsa, mana shu joylarga
turli geometrik shakllar, barglar hirhib olinib, petlya chok
yordamida yirtilgan joyning ustiga tikib chihiladi. Bu qz navbatida kiyimning
yirtilgan joyini berkitish bilan birga kiyimda bezak vazifasini o’am bajaradi.
Maktabgacha yoshdagi hizchalar kqylagini asosiy andoza chizmasidan
foydalanib, turli fasondagi kqylaklar bichish va tikish mumkin. Bunda materiallarni
ikki buklangan o’olda olinadi va uning ustiga tejamkorlik bilan kqylak andoza
joylashtiriladi, sqngra kiyim detallari hirhib olinadi. Kiyim tikish jarayonida
materiallarning turiga va xossasiga e’tibor bergan xolda 0,5 dan 1
sm gacha chok
o’ahi hqyib tikiladi.
Kqylakning tikish ketma-ketligi. Birinchi kqylakning yoha umizi va old
hismlariga ishlov beriladi, sqngra elka choklari bilan orha yoki umizi biriktiriladi.
Yon choklar tikiladi, eng qrnatiladi. Kqylakning etak va eng uchlariga ishlov beriladi.
Kqylakni modasiga kqra turli turlar, bezaklar va chqntaklar bqlsa, bularni chiroyli
qrnatishga o’am qz navbatida e’tibor beriladi. Kqylakni tikib tayyor hilgandan sqng
uni pardozlab, dazmollab hqyiladi. Bolalar kiyimlari yohali, yohasiz bqladi.
Kiyimlarni kiydirilgan vahtida nuhsonlar topilib holadi. Bunday nuhsonlar
kiyimning turli hismlarini bir-biriga notq\ri ulash, kiyimni notq\ri olingan noanih
qlchovlariga
asoslanib, tayyorlangan andoza bqyicha bichish o’amda gavda
tuzilishining xususiyatlarini e’tiborsiz holdirish natijasida kelib chihishi mumkin.
Bunday nuhsonlar kiyimning orhaga ketib holishi, kiyimning kqkrak aylanasi keng
yoki tor bqlishi, elka past bqlganda eng umizida hiya burmalar o’osil bqlishi kabi
nuhsonlar kuzatiladi. Halinligi qrtacha bqlgan gazlamadan tikilgan kiyimlarda
vitochkalar yoha umizi tomon yothizib dazmollanadi. Yupha gazlamadan tikilgan
kiyimda vitochkalar ikki tomonga ochib dazmollanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: 
