Bbk 3. (2) A 91 Atanyýazow S

gut
ýa-da 
gutlar
diýen tire bolupdyr. Üňzüň suwy kesilenden soň, ol 
gut, 
gutak, gutam
diýen atlar bilen saryklaryň, gutal görnüşinde ärsarylaryň, 
gutly
görnüşinde tekeleriň, 
gutçy
görnüşnde alili we sakarlaryň arasynda 
siňipdir (
gutçy
diýen adyň 
guşçy
etnonimi bilen baglanyşykly bolmagy 
hem mümkindir). Bu atlardaky gut sözi gadymy türki dillerde bagt diýen 
manyny aňladypdyr. Häzirki türkmen dilinde bu söz 
Gutly
diýen adam 
adynda, 
gutlamak
işliginde, “gutly bolsun” diýen söz düzüminde we “It 
geldi—gut geldi” diýen nakylda saklanyp galypdyr. Türkmenler Altaý, 
Mongoliýa we Gyrgyzystan etraplaryndan Orta Aziýa aralaşandan soň, 
olaryň dili pars-täjik sözlerini köp kabul edýär. Bir wagtky gut diýen 
türki söz bagt diýen pars sözi bilen çalşyrylýar. Bu täsir eýranlylar bilen 
serhetdeş ýaşan garadaşlylarda has hem güýçli bolsa gerek. Diýmek, 

---

60
Üňzüň boýundan ýazyrlaryň arasyna gelen 
gutlara
bagty diýen adyň 
dakylan bolmagy mümkindir.
2. Soltan Sanjaryň häkimlik eden döwründe (XII asyr) tutuş 
Horasan, şeýle-de Eýranyň ençeme welaýatlary (Kerman, Maşat, 
Nişapur we beýlekiler) oguz-türkmen emirleriniň, soltanlarynyň gol 
astynda bolupdyr. Mara we Saragsa hökümdar bolmaga ymtylan şeýle 
emirleriň biri hem Bagtyýardyr. Onuň birnäçe müň adamdan ybarat 
goşuny we öz ili bolupdyr. Bagtyýar iliniň ýa-da onuň bir böleginiň 
soňra garadaşlylaryň arasyna siňip, oňa 
bagty
diýen adyň dakylan 
bolmagy ähtimaldyr. (Bagtyýar ili—bagtyýarlar – bagty). 
3. Eýranyň günorta-günbatar raýonlarynda 
bagtyýarlar
diýen 
göçme parsy halkyýet ýaşaýar (Ýeri gelende aýtsak, bu bagtyýarlara hem 
ýokarda ýatlanan emiriň adynyň dakylan bolmagy mümkindir, çünki 
Mara we Saragta emir bolmak arzuwy paşmandan soň, Bagtyýar Eýran 
welaýatlaryna aralaşýar). Nedir şa 1730-njy ýyllarda bagtyýarlylaryň 
bir bölegini zor bilen Horasana göçürýär. Ahalda we deňizýakasynda 
ýaşaýan türkmen taýpalary bagtyýarlar bilen ýakyn aragatnaşykda 
bolupdyrlar. Şonuň üçin