Reja: gost standarti iso standarti eskd standarti gost standarti

 
Ekspert-auditor
 
Sertifikatlashtirish bilan bog‗liq bo‗lgan faoliyatda faol 
qatnashuvchi shaxs bu ekspert-auditordir. U odatda sifat tizimlarini, ishlab 
chiqarishni 
va 
mahsulotni 
sertifikatlashtirishda, 
sinov 
laboratoriyalarini 
akkreditlashda va boshqa ishlarda qatnashishi mumkin. 
Ekspert-auditor deb, sertifikatlashtirish sohasida muassasa va korxonalar 
faoliyatini baholash va nazorat qilish huquqiga ega bo‗lgan attestatlangan shaxsga 
aytiladi. 
Ekspert-auditor sifatida ―O‗zstandart‖ tomonidan belgilangan tartibda 
attestatlangan fan, sanoat, maishiy xizmat, institutlar va boshqa tashkilotlarning 
vakillari hamda belgilangan hujjatlar bilan ishlashda yetarli chuqur bilimga ega 
bo‗lgan shaxslar ham bo‗lishi mumkin. 
Ekspert-auditor quyidagi vazifalarni bajaradi: 

mahsulot, jarayon, xizmatlarni, sifat tizimlarini va ishlab chiqarishni 
sertifikatlashtirish; 

---


sertifikatlashtirilgan mahsulot, jarayon va xizmatlarning tavsiflarini hamda 
sertifikatlashtirilgan sifat tizimlarini va ishlab chiqarishning turg‗unligini 
nazorat qilish; 

sertifikatlashtirish bo‗yicha akkreditlash idoralari, sinov laboratoriyalarini 
(markazlarini) va ularning faoliyatini nazorat qilish; 

sertifikatlashtirishda tavsiyalar berish. 
Ekspert-auditor o‗z faoliyatini sertifikatlashtirish milliy idorasi, bir turdagi 
mahsulotni sertifikatlashtirish idoralari, sifat tizimlarini va ishlab chiqarishni 
sertifikatlashtirish doirasida amalga oshiradi. 
Ekspert-auditor muayyan talablarga javob berishi lozim: 

to‗liq oliy ma‘lumotli va sertifikatlashtirish sohasida etarli bilimga ega bo‗lib, 
faoliyati sertifikatlashtirishning ma‘lum turi bo‗yicha attestatlangan bo‗lishi 
kerak; 

oliy o‗quv yurtini tamomlagandan so‗ng kamida 5 yillik amaliy stajga ega 
bo‗lishi, shundan kamida 3 yili standartlashtirish, metrologiya, sinovlar, sifatni 
boshqarish va ta‘minlash sohalarida ishlagan bo‗lishi kerak. 
Ekspert-auditor chuqur bilimli, tadbirkor bo‗lmog‗i lozim.
U quyidagi sohalar bo‗yicha bilimlarni mukammal egallagan bo‗lishi shart: 

respublika sertifikatlashtirish milliy tizimining qoida va tartiblar; 

sertifikatlashtirish o‗tkazish bo‗yicha bilimlar va me‘yoriy hujjatlarni 
tushunish; 

sertifikatlashtirish va akkreditlash bo‗yicha asosiy ishlar mazmuni; 

sertifikatlashtirish va akkreditlash bo‗yicha iqtisodiy va huquqiy asoslari; 

mamlakat ichidagi va chet ellardagi sertifikatlashtirish va akkreditlash tajribasi; 

standartlashtirish, metrologiya va sifat tizimlarining asoslari; 

tekshiruv o‗tkazish va sifatni boshqarishning statistik usullari. 
Ekspert-auditor tahlil qilish, mantiqiy asoslash, o‗zining fikrini qattiq va 
asoslangan holda himoya qilishlik; ijodiy qobiliyatga va murakkab vaziyatda 
to‗g‗ri qaror qabul qilish xususiyatlariga ega bo‗lishi; haqqoniy, ma‘suliyatli, 
prinsipial ravishda hayrihoh, xushmuomalali, odobli va o‗zini tutabilishlik kabi 
shaxsiy sifatlarga ega bo‗lishi kerak. Ekspert-auditor tekshirilayotgan ob‘ektning 
xodimlari bilan aloqada bo‗lish va kerakli hujjatlar bilan tanishish; ma‘lumot 
uchun har qanday qo‗shimcha ma‘lumotlar talab qilish (sertifikatlashtirish 
maqsadlari 
uchun); 
tizimda 
amaldagi 
me‘yoriy-uslubiy 
hujjat-larni 
takomillashtirish bo‗yicha o‗z taklifini berish; sertifikatlashtiriluvchi mahsulot, 
jarayon, xizmatlar, sifat tizimi va ishlab chiqarish bo‗yicha rejalarni tuzatish 
yuzasidan o‗z mulohazalarini kiritish huquqiga egadir. 

---

Korxonalarda sertifikatlashtirish sohasidagi ishlarni inobatga olib, 
sertifikatlashtirish milliy idorasi ―O‗zstandart‖ tomonidan ekspert-auditorlar 
tayyorlash maxsus kurslari tashkil etilib, bu sohadagi o‗qishning tashkiliy 
tomonlari O‗zSMSITI ning asosiy faoliyatlaridan biri deb qaralmoqda. Ekspert-
auditorlarni tayyorlash odatda ikki bosqichda olib boriladi: nazariy bilimlarni olish 
va attestatlash natijasida ularga tegishli rasmiy hujjatlar topshirish. 
Maxsus kurs tinglovchilarining nazariy bilimlarini ―O‗zstandart‖ agentligi 
tomonidan tuzilgan maxsus komissiya baholaydi. Baholanish natijalari etarli 
darajada bo‗lsa, ularga sertifikatlashtirish milliy tizimining ekspert-auditori degan 
guvohnomasi beriladi (agar attestatlashdan o‗tmasa rad etiladi). 
Ekspert-auditorlar ularga yuklatilgan vazifalari bo‗yicha muayyan burch va 
ma‘suliyatlarga egadirlar.